Genel olarak gözlerin aynı doğrultuda bakmaması olarak adlandırılan şaşılık, çocukların ortalama yüzde 3'ünde görülüyor.
Bu göz sorunu, çoğunlukla kas zayıflığına bağlı basit bir sebepten kaynaklanabiliyorken; bazen de tümör veya beyin sinirlerinden birinde felç gibi ciddi problemlerin gelişmesi sonucu ortaya çıkabiliyor. Göz Sağlığı Danışmanı Op. Dr. Özgür Gözpınar, şaşılık sorunun önüne geçebilmek için bebeklik sürecinden itibaren çocuklara rutin göz muayenesi yaptırılması gerektiğini belirtiyor. Özellikle ailesinde şaşılık ve göz hastalığı olan bebekler, şaşılık gelişimi açısından daha yüksek risk grubunda yer alıyor. Muayene ile birçok bozukluk erken teşhis edilerek, oluşabilecek kaymalar da başlamadan önlenebiliyor.
Şaşılık doğuştan olabileceği gibi, sonradan da oluşabiliyor
Şaşılık iki gözün devamlı veya ara ara paralel olmama halidir. Gözlerde içe, dışa, aşağı veya yukarı doğru kaymalar olabiliyor. Bazen düz bakışta kayma olmadığı halde, yana veya çapraz yönlere bakışlarda kaymalar ortaya çıkabiliyor. Göz Sağlığı Danışmanı Op. Dr. Özgür Gözpınar ‘göz kaymaları doğuştan olabileceği gibi refraksiyon kusuru denilen, gözlük ihtiyacına bağlı olarak, gözün anatomik hastalıklarından veya herhangi bir travmaya bağlı olarak sonradan da oluşabiliyor. Görme bozukluğu denilen gözlük ihtiyacına bağlı kaymalar en erken genellikle doğumdan 6 ay sonra 1 yaşına doğru ortaya çıkıyor. Bu dönem 6-7 yaş civarına kadar sürebiliyor. Fakat bu yaştan sonra şaşılık oluşması çok nadir gerçekleşiyor, eğer oluştu ise de büyük olasılıkla nörolojik kaynaklı sebeplerden oluşuyor’ diyor.
Yüksekten düşme şaşılığa sebep olabiliyor
Çocuklarda denge ve koruma mekanizmalarının tam gelişmemiş olması nedeniyle ilk 7 yaşa kadar kafa travmaları sık görülebiliyor. Çocukların kafa yapıları ve kemikleri yetişkinlere oranla çok daha esnektir. Bu esneklik sayesinde kafalarına aldıkları darbeleri beyne çok yansıtmazlar. Düşme gerçekleştikten sonra en çok dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de gözleridir… Travma (yüksekten düşme, sert çarpma) sonrası gözlerde kaymalar olabiliyor. Bu tür kaymalar ya travmaya bağlı bir sinir zedelenmesinde ya da altta yatan ve henüz belirti vermemiş, bir görme bozukluğunun belirgin hale gelmesinden kaynaklanabiliyor. Sinir zedelenmesine bağlı olan kaymalarda çift görme oluşabiliyor ve çok rahatsız edici olabiliyor. Ancak bebek ve küçük çocukların bunu ifade etmesi olası olmadığı için, ebeveynlerin böyle bir travma sonrası göz doktorlarına başvurması gerekiyor.
Şaşılık nasıl tedavi edilir?
Bazı göz kaymaları zaman zaman oluşup zaman zaman kaybolabiliyor. Bu tür kaymalar ya kas zayıflığının ya da görme bozukluğunun habercisi olabiliyor. Göz Sağlığı Danışmanı Op. Dr. Özgür Gözpınar, ‘Bazı kaymalar baş pozisyonu ile düzelebilir. Örneğin çocuk boynunu sürekli olarak bir yana eğik olarak tutabilir. Çocuk başını eğerek bu kaymayı kompanze eder. Yani kayma görünmez ancak çocuk boynu bir yana yatık olarak gezer. Bu da göz rahatsızlığı fark edilmeden boyun bozukluğu diye ortopedi kliniklerinde tedavi edilmeye çalışılır. Bazen gözde kayma olmadan da bir kayma varmış gibi görülebilir. Buna yalancı kayma denir. Bu durum genellikle göz kapağının şeklinden veya iki göz arası mesafenin kısa olmasından kaynaklanabilir. Tedavi gerektirmez’ diyor. Birçok sebepten kaynaklanan kaymaların erken saptanması ve sebebinin bulunarak erken tedavi edilmesi, çocuğun sağlıklı bir hayat sürebilmesi için önemlidir. Erken tedavi çocuğun ömür boyunca iki gözünün koordineli bir şekilde daha iyi çalışmasını ve görmesini sağlar. Şaşlığın, tedavi yöntemleri sebebe yönelik olarak; gözlük tedavisi, göz kapatma tedavisi veya cerrahi tedavi olarak uygulanabilir.