2012 yılında yayınlanan “Ecoo Position Paper On Contact Lenses” (Ecoo Kontak Lensler Üzerine Durum Raporu) belgesinin çevirisidir.
Avrupa Optometri ve Optik Konseyi (ECOO), yasal düzenlemeye aykırı olarak mesleki niteliği bulunmayan satıcılar tarafından ve internette online satılan, kontak lensler hakkında büyük endişe duymaktadır. Bu endişe diyoptrisi bulunmayan plano kozmetik lensleri de içeriyor. Bu endişenin nedeni, lens kullanıcısının gerekli uzman yönlendirme olmadığı için, yetersiz bilgi ile hareket ederek, lensi uygun olmayan koşullarda kullanması sonucunda görüş kaybı tehditiyle karşılaşması riskinden kaynaklanıyor.
Kontak lenslerle ilgili komplikasyonlar yaşlılık ve sigara içmeyi de içeren günlük yaşam stili gibi basit nedenlerden oluşabilir. Ancak kontak lens konusunda en çok rastlanan, en önemli komplikasyonlar kurallara uygun olmayan ve süresini aşan lens kullanımından kaynaklanmaktadır. Avrupa’da verilen kontak lens kullanıcısı sayısının 25 Milyon olduğu düşünülürse, çok nadiren yaşanan reaksiyonlar bile çok geniş sayıda kullanıcıyı etkileyebilir.
Lens satışı yapan uzmanın lens ilişkili rahatsızlıkların epidemiyolojisini anlaması, özellikle yeni lens tipleri ve kullanım biçimlerinin tanıtımı sırasında kullanıcıya tüm lens kullanım yöntemlerini, takma sıklığını ve hijyenik gereklilikleri bildirmesi açısından kritik önem taşır. Son 10 yıl içinde elde edilen risk verileri, lens kullanımının ilk zamanlarında dikkatli bir gözlemin önemli olduğunu ve yeni teknolojilerin ilk adaptasyon döneminde farklı risk çeşitleri görünebileceğini göstermiştir. Her türlü kontak lensin kullanıcıya takılıp çıkarılması mutlaka bir göz uzmanı tarafından yapılmalıdır. Bu göz uzmanının mutlaka gözün yüzey dokusundaki belirtilerin tahmin ve değerlendirmesini yapabilecek yeteneğe ve bilgiye sahip bir kişi olup, kullanıcının güncel bir göz kırma reçetesinin olup olmadığını takip etmesi ve lens kullanımının bu reçeteye uygunluğunu kontrol etmesi gerekmektedir. Kontak lens kullanıcısının kişisel ihtiyaç ve isteklerine uygun kontak lensin tasarımını, materyalini ve bakım yöntemlerini dikkatle seçmelidir. Lens önerisi sırasında kullanıcıya günlük kullanım ve bakım yöntemleri anlatılmalı ve hasarlı bir lensin göze verebileceği zarar ve ardından gelebilecek tehlikeler aktarılmalıdır. Kullanım koşullarına ve bakım yöntemlerine uyulmadığında oluşabilecek sorunlar anlatılmalıdır. Lens kullanımı başladıktan sonra lens kullanımını, bakım yöntemlerini, lens takıp çıkarmayı nasıl yaptığını takip etmek, görüş kalitesini sormak, lensin göze uyumunu ve göz yüzeyinin durumunu gözlemlemek üzere kullanıcı belirlenen aralıklarda düzenli görülmelidir. Kullanıcı, gerektiğinde uzmanın önerilerini almak için yönlendirilmeli ve gözde beklenmeyen bir etki görüldüğünde hemen doktora başvurması gerektiği konusunda uyarılmalıdır. Kontak lens kullanımının ilk dönemlerinde yürütülecek bu bakım ziyaretleri sırasında düzeltici bir aksiyon alınması gerekebilir ve bu da ancak ve sadece bu hizmeti vermeye yetkin ve yetkili optisyenler, optometristler ve oftalmologlar tarafından yapılabilir.
Kontak lenslerini internetten alan kişilerin kendi göz sağlıkları açısından çok büyük önem taşıyan bu bilgilerden pek de haberdar olmadıkları görülmektedir. İnternetten lens satın alan kontak lens kullanıcılarının önleyici bakım yönünden göz sağlıkları için çok hayati bir önem taşıyan bu rutin takip ziyaretleri de eksik kalmaktadır. Yetkisiz satış ve takipsiz dekoratif amaçlı kozmetik kontak lens kullanımı hakkında raporlanan vakaların oküler komplikayonlarla sonuçlandığı görülmektedir. Bu konuda hastaneye başvuranların en çoğunun akut görüş kaybı tehditi yaratan enfeksiyon ve iltihaplanma sorunu yaşadıkları tespit edilmiştir.
Dekoratif nedenlerle numarasız renkli bir kozmetik lens kullanmakla, göz kırma kusurunu düzeltmek için diyoptrisi olan şeffaf bir lens kullanmak arasında hiç bir fark yoktur. Her ikisi de aynı riskleri içerir ancak internetten satın alan kişilerin kontak lens kullanımındaki riskleri en aza indirgeyen ön bilgi ve desteği almamış oldukları için çok daha fazla komplikasyonla karşılaştıkları görülmektedir. Bu lenslerin satın almasıyla ilgili oluşturulmuş regülasyonlar ve uzman kişiden satın almak kontak lens kullanımından doğabilecek oküler değişiklik risklerini minimize eder.
Judith MORRIS: BSc MSc FCOptom FAAO FIACLE
İngiltere Londra City Üniversitesinden mezun olmuştur. Moorfields Göz Hastanesi Kontak Lens Departmanında Senior Optometrist olarak çalıştıktan sonra Optometri Enstitüsü Direktörü oldu. Judith MORRİS halen City Üniversitesi’nde Kontak Lens Eğitim Direktörü olarak görev yapmakta ve Optometri Enstitüsü’nde Senior Klinisyen olarak çalışmaktadır. Morris daha önceki yıllarda da BCLA-British Contact Lens Association ve Optometristler Koleji Başkanlığı yapmıştır. Kendisi aynı zamanda Genel Optik Konseyi’nin (GOC) seçim ile görev yapmış üyesi olup, halen İACLE-Uluslararası Kontak Lens Eğitimcileri Birliği’nin Avrupa Bölgesi Başkanı’dır. Judith Morris “Contact Lens Manual” kitabının yazarlarından olup, dünya çapında toplantılarda sunulan çok sayıda yazılı makaleleri bulunmaktadır.
Referanslar
- Stapleton F, Dart JK, Minassian D. Risk factors with contact lens related suppurative keratitis CLAO J 1993;19:204-10
- Nilsson SE, Montan PG. The annualised incidence of contact lens related induced keratitis in Sweden and its relation to lens type and wear schedule: results of a 3-month prospective study. CLAO J 1994; 20:225-30
- Cheng KH, Leung SL, Hoekman HW, Beekhuis WH, Mulder PG, Geerards AJ, Kijlstra A, Incidence of contact-lens-associated microbial keratitis and its related morbidity. Lancet 1999;354:181-5
- Seal DV, Kirkness CM, Bennett HG, Peterson M. Population-based cohort study of microbial keratitis in Scotland: incidence and features. Cont Lens Anterior Eye 1999;22:49-57
- Morgan PB, Efron N, Hill EA, Raynor MK, Whiting MA, Tullo AB. Incidence of keratitis of varying severity among contact lens wearers Br J Ophthalmol 2005;89:430-6
- Stapleton F, Keay L, Jalbert I and Cole N. The Epidemiology of Contact Lens Related Infiltrates. Optometry and Vision Science 2007;84:257-272
- Keay L, Stapleton F. Development and evaluation of evidence-based guidelines on contact lens-related microbial keratitis. Contact Lens and Anterior Eye 2008 31; 1: 3-12
- Efron N and Veys J. Defects in disposable contact lenses can compromise ocular integrity. ICLC 1992;19:8-18
- Radford CF, Minassian DC, Dart JK. Acanthamoeba keratitis in England and Wales: incidence, outcome and risk factors. Br J Ophthalmol 2002;86:536-42
- Fogel J and Zidile C. Contact lenses purchased over the internet place individuals potentially at risk for harmful eye care practices. J AOA 2008;79:23-35
- Snyder RW, Brenner MB, and Wiley L. Microbial keratitis associated with plano tinted contact lenses. CLAO J 1991; 17:4 252-5
- Steinemann TL, Pinninti U, Szczotka LB et al. Ocular complications associated with the use of cosmetic contact lenses from unlicensed vendors. Eye & Contact Lens 2003;29:196-200
- SteinemannTL, Fletcher M, Bonny AE et al. Over-the-Counter Decorative Contact Lenses: Cosmetic or Medical Devices? A Case Series. Eye & Contact Lens 2005;31:194-200
Kaynak: www.ecoo.info