Göz Renkleri Nasıl Oluşur?
“Göz renkleri nasıl oluşur?” sorusu internet kullanıcıları tarafından sıkça sorulan sorular arasında yer alıyor. Göz rengiyle ilişkili genlerin çoğu, melanin adı verilen bir pigmentin üretimi, taşınması veya depolanmasında yer alıyor. Göz rengi, irisin ön katmanlarındaki melanin miktarıyla doğrudan ilişkili olarak kabul ediliyor. Kahverengi gözlü insanların irisinde çok miktarda melanin bulunurken, mavi gözlü insanlarda bu pigment çok daha az bulunuyor. Bu nedenle kahverengi dünya çapında en yaygın göz rengi olarak karşımıza çıkıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Göz Sağlığı Bölümü’nden Op. Dr. Buğra Duman, “göz renkleri nasıl oluşur?” sorusunu yanıtladı.
Göz renkleri nasıl oluşur?
Bir kişinin göz rengi, gözün merkezindeki küçük siyah deliği (gözbebeği) çevreleyen ve göze ne kadar ışık girebileceğini kontrol etmeye yardımcı olan iris adı verilen yapının pigmentasyonundan kaynaklanır. İrisin rengi, çok açık maviden koyu kahverengiye kadar değişebilir. Göz rengi çoğu zaman mavi, yeşil/ela veya kahverengi olarak sınıflandırılır. Kahverengi dünya çapında en yaygın göz rengidir.
Göz rengini ne belirler?
Göz rengi, bir kişinin genlerindeki varyasyonlarla belirlenir. Göz rengiyle ilişkili genlerin çoğu, melanin adı verilen bir pigmentin üretimi, taşınması veya depolanmasında yer alır. Göz rengi, irisin ön katmanlarındaki melanin miktarıyla doğrudan ilişkilidir. Kahverengi gözlü insanların irisinde çok miktarda melanin bulunurken, mavi gözlü insanlarda bu pigment çok daha azdır.
Renkli gözlüler neden güneşe bakamaz?
Mavi gözlü kişilerde melanin yani koyu pigment az olduğu için göze gelen güneş ışınları daha çok retinaya ulaşır ve renkli gözlü kişiler bu sebeple güneş ışıklarından koyu renkli gözlü kişilere göre daha rahatsız olabilir.
Her çocuk anne babasının göz rengini mi alır?
Araştırmacılar, göz renginin tek bir gen tarafından belirlendiğini ve kahverengi gözlerin mavi gözlere baskın olduğu basit bir kalıtım modelini izlediğini düşünüyorlardı. Bu modele göre, her ikisi de mavi gözlü olan ebeveynlerin kahverengi gözlü bir çocuğu olamayacağına inanılıyordu. Ancak daha sonra yapılan araştırmalar, bu modelin çok basit olduğunu gösterdi. Nadiren de olsa mavi gözlü ebeveynlerin kahverengi gözlü çocukları olabilir. Göz renginin kalıtımı, başlangıçta şüphelenilenden daha karmaşıktır, çünkü birden fazla gen işin içindedir. Bir çocuğun göz rengi genellikle anne babasının ve diğer akrabalarının göz renklerinden tahmin edilebilirken, genetik varyasyonlar bazen beklenmedik sonuçlar doğurabilir.
Renkli gözlü olmak bir hastalık mıdır?
Açık renkli gözlere sahip olmak bir hastalık değildir ve toplumdaki bazı yanlış kanıların aksine açık renkli gözlü kişilerin koyu renkli gözlü kişilere göre daha çok göz hastalıklarına yatkın olduğu anlamına gelmez. Fakat göz rengini etkileyen çeşitli bozukluklar tanımlanmıştır. Oküler albinizm, çok açık renkli gözlere ve önemli görme sorunlarına neden olan irisin ciddi şekilde azalmış pigmentasyonu ile karakterize edilir.
Oküler albinizm nedir?
Oküler albinizm, melanin üretimi ve depolanmasında yer alan genlerdeki mutasyonlardan kaynaklanır.
Heterokromi nedir?
Heterokromi adı verilen başka bir durum, aynı kişide farklı renkli gözlerle karakterize edilir. Heterokromi, genetik değişikliklerden veya göz gelişimi sırasındaki bir sorundan kaynaklanabilir. Heterokromi aynı zamanda gözün bir hastalık (üveit) veya yaralanması sonucu edinilebilir.
Kaynak: www.memorial.com.tr