İNTERNETTE YASAL OLMAYAN KONTAK LENS SATIŞLARI
PANDEMİDE ARTARKEN
KESİLMEYEN CEZALAR YÜZÜNDEN DEVLET DE ZARARA UĞRUYOR
Değerli Meslektaşlarım,
Geçen hafta optik sektörünün bir mensubu ve yerel kanadını temsil eden firmaların yöneticisi olarak Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihazlar Kurumu’na bir dilekçe ile başvurdum.
Siz “Erol Harbi nasılsa yine yasal olmayan kontak lens satışları hakkında yazıyor, tekrar okumaya gerek yok,” diye düşünebilirsiniz, ancak bu kez aynı sorunsalın başka bir önemli yönüne dikkati çekiyorum. O nedenle de bu açıdan da konuyu gözden geçirmek üzere mutlaka okumanızı gerçekten arzu ediyorum.
- Toplum ve fertlerin sağlığı yönünden çok riskli olan,
- optisyenlik müesseselerinin ciddi zararına olan
- bu yasa dışı satışlar için gerekli denetimlerin yapılmayıp cezaların uygulanmaması aynı zamanda devleti de zarara uğratmaktadır!
Bilindiği üzere dünya genelinde ve ülkemiz özelinde çok meşakkatli bir dönemden geçiyoruz. Yaşanan salgının etkisiyle oluşan ortamın herkeste olduğu gibi optik sektöründe de derin yaralar açtığı muhakkaktır.
2004 yılından bu yana yürürlükte olan 5193 sayılı “Optisyenlik Hakkında Kanun”un genel hükümlerine ve 29001 sayılı “Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği”nin maddelerine aykırı olarak internetten online kontak lens satışı yapan siteler pandemi döneminde iyice güçlenerek, kontak lens pazarındaki paylarını 2020 yılında iki katına çıkarmışlardır.
Yüce devletimizin kanunlarına riayet ederek internetten online satış yapmayan 7400'ün üzerinde optisyenlik müesseselerinin karşısında, sayıları bugün 20 olan online kontak lens satışı yapan site bulunmaktadır. Ve üç büyük soruna neden olmaktadırlar:
1. Sağlık Riski: 5193 sayılı kanunumuzun 1. maddesi; “Bu kanunun amacı; fertlerin ve toplumun sağlığını korumak üzere, optisyen unvanının kullanılması, optisyenlik mesleğinin icra edilmesi ve optisyenlik müessesesinin açılması ve işletilmesiyle ilgili usul ve esasları düzenlemektir.” şeklindedir. Bu siteler optisyenlik müesseselerinin denetlendiği gibi denetlenmedikleri için satışını yaptıkları kontak lenslerin sahte, kaçak ya da süresi geçmiş olma riskleri bulunmaktadır.
2. Haksız Kazanç: 7400'ün üzerinde optisyenlik müessesesesi kanunları uygularken, bu internet siteleri hiç bir ceza almadan yıllardır varlıklarını sürdürmekte ve pazar paylarını geliştirmektedirler.
3. İtibar Kaybı: Internette bir site kurmanın ve işletmenin maliyeti, reel bir mağaza kurmak ve işletmenin maliyetinden misli misli düşük olduğu için ve kontak lensleri nereden temin ettikleri denetlenip bilinmediği için perakende fiyatlarını çok düşük tutabilen bu sitelerin varlığı, toplumun gözünde optisyenlik müesseselerini “aşırı karla çalışan” ve kullanıcıları tabiri caizse “yüksek fiyat uygulayarak kandıran kurumlar” gibi göstermektedir.
Normal zamanda optik sektörünü yeterince sıkıntıya sokan bu durum, pandemi döneminde çok daha zorlayıcı bir hal almıştır.
Optik sektörünün en büyük yarası olan internetten online kontak lens satışlarına karşı gerekli caydırıcı işlemlerin yapılması konusunda bu güne kadar bir çok girişimimiz olmuştur. Aşağıdaki linkte bu konuyla ilgili şirketimizin ve o dönemin Sivil Toplum Kuruluşlarının başvurularına cevaben Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan alınan özelgeler ve belgeler görüşlerinize sunulmuştur. Bu belgelerde de Kurum’un daha evvel net olarak bu konudaki görüşlerinin internette kontak lens satışının olamayacağı yönünde olduğu görülmektedir. Ve o dönemlerde de birçok site bu yollarla kapatılmış, sadece bir kaç site cezaların düşük olması nedeniyle varlığını sürdürmüştür.
Ancak maalesef son dönemlerde Kurum’un bu konuyu çözmek yerine, tabiri caizse nadasa bırakan tavrı, internette online kontak lens satışının gelişerek büyümesine neden olmuştur. Bu problemi sürekli olarak torba kanunda ele alacaklarını belirterek gelecekte çözülmek üzere kendi haline bırakmışlar ve bugünkü duruma gelmesine neden olmuşlardır.
Bugün gelinen durum vahimdir.
Ortalıkta alenen satış ve reklam yapan online kontak lens sitelerine son birkaç yıl içinde Kurum tarafından her onbeş günde bir denetim yapılarak birer ceza kesilmiş olsaydı, bugün bu siteler yaşamlarını sürdüremezlerdi. Sürdürdükleri süre boyunca da bu cezalar en azından devletin kasasına bir ek gelir olarak girer ve yine toplumumuza fayda sağlardı.
Bugün ortaya çıkan tablo ise Kurum’un daha evvel mevzuatlara uygun olan bu tavrından artık uzaklaşarak, maalesef yaşanan sıkıntıları görmezden geldiğini göstermektedir.
Ayrıca, Kurum’un bu tavrı bir üst makam olarak da kendisine duyulan itibarı da zedelemektedir.
Sayıları bugün 20 olan ve ekte listesi TİTCK’e sunulan yasa dışı online kontak lens satışı yapan bu sitelere denetim yaparak ceza kesilmemesi sonucunda, bugün bu siteler hem toplum sağlığına bir tehdit olarak yaşamlarını sürdürmekte, hem yasalara saygılı davranan 7400'ün üzerinde optisyenlik müessesesinin kazancından haksız şekilde büyük paylar alarak güçlenmekte, ve hem de hak edilen cezalar kesilmediği için devletimiz de doğrudan bu durumdan zarar görmektedir.
Kanunu 2004 yılında yürürlüğe alan Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihazlar Kurumu’dur. Kanunun uygulanmasını sağlaması gereken de yine Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihazlar Kurumu’dur. Kanun son derece net ve açıktır. Bir kere ihlal edildiğinde uygulanacak ceza bellidir, tekrarı halinde yapılacak işlem bellidir. Tekrar tekrar yapıldığında ise cezai hüküm mesul müdürlerin meslekten men edilmesine kadar gider. Açık olmayan şey, kanunun şu an neden uygulanmadığıdır.
Hemen bu noktada, 5193 Sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun’umuzun ilgili maddesini buraya kopyalayarak yapılması gerekenleri hep birlikte hatırlayalım istiyorum:
BEŞİNCİ BÖLÜM Cezai Hükümler Madde 14- (Değişik: 23/1/2008 – 5728/551 md.) Optisyen unvanını haiz olmadığı hâlde optisyenlik yapanlar veya optisyen olduğunu ilân edenlere otuzbeşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir ve müessesesi kapatılır. 8854 Madde 15- (Değişik: 23/1/2008 – 5728/552 md.) 11 inci maddede belirtilen yasaklara uymayanlara yirmibin Türk Lirası idarî para cezası verilir. 6 ncı maddede zikredilen yasaklar hilafına hareket eden optisyenlere altıbin Türk Lirası idarî para cezası verilir ve üç ay süre ile optisyenlik mesleğini icra etmekten men edilirler. Bu Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yazılı şarta üst üste iki denetimde de uymadığı belirlenen optisyenler ile 9 uncu maddenin ikinci fıkrası ile 8, 10, 12 ve 13 üncü madde hükümlerine uymayanlara altıbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelerdeki yasakların tekrarı hâlinde idarî para cezası iki kat olarak uygulanır. Bu Kanunda yazılı olan idarî yaptırım kararları mahallî mülkî amir tarafından verilir.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından tıpkı daha öncesinde olduğu gibi, bu konunun ivedilikle ele alınmasını; toplum sağlığını hiçe sayan, haksız kazançla optisyenlik müesseselerini kayba uğratan söz konusu internet siteleri hakkında derhal gerekli denetimlerin başlatılarak, yasanın ve mevzuatın gerektirdiği şekilde caydırıcı cezalara tabi tutulmalarına ilişkin işlemlerin yapılması konusundaki talebimizi doğrudan görüşlerine iletilen dilekçemizin yanı sıra, ayrıca Optik Gazete kanalıyla sizlerin huzurunda buradan tekrarlamak isterim.
Konuyu bir kez de bu yönden inceleyen yetkililerimizin zaman geçirmeden gerekli işlemleri başlatacağını umuyorum.
Siz değerli meslektaşlarıma iyi günler ve esenlikler diliyorum.
H. Erol Harbi
Yönetim Kurulu Başkanı
Opak Lens A.Ş
Akay Optik A.Ş.
Cihan Medikal A.Ş.
Optik Gazete
Harbi Optik Ltd.
Ekler:
Oruç Ömürcan 4 Yıl Önce
Erol bey lens ve optik gözlük reçetelerin ilgisini oda kurulmasına rağmen hastahane içlerinden halen simalarından bulunması odaların hiç bir şey yapmaması büyük bir eksikliktir.sizin doğrultusunda bir çok illerde bulunan depolar doğrultusunda sorunlarımızı dile getiren dilekçe tüm gözlüklü meslektaşların imzasını atarak sağlık bakanlığına ve ilgili yerlere sorunlarımızı iletirsen daha çok faydası olacağını inanıyorum.asla haklı mücadelemizde vazgeçmemeliyiz.selamlar.