Sayın Üye Meslektaşlarımız,
İstanbul ili başta olmak üzere diğer illerde de faaliyet gösteren eczanelerde kontak lens solüsyonlarında “Fiyat indirimi” ve/veya “ 2 Al, 1 Öde” ve/veya “34.90 TL yerine 17.50 TL” şeklinde kampanya ve tanıtımlar yapıldığı, tüketiciye (hastaya) cazip hale getirecek satış odaklı faaliyetler tesbit edilmiştir. Bahse konu hakkında 54 Eczacı Odası Başkanlığı ve Türk Eczacılar Birliği aracılığı ile eczacılarımızı bu uygulamanın yasal mevzuata uygun olmadığı için uyardık. Eczacı odaları ile Türk Eczacılar Birliği ile EK'te yer alan yazışma yapılmış olup, İstanbul Eczacılar Odası web sayfası aracılığı ile eczacıları bilgilendirmiştir.
Bilgilerinize,
TEB Gönderilen Yazı;
Türk Eczacılar Birliği Başkanlığı’na
Konu: Kontak Lens Solüsyonlarında Yapılan Kampanya ve Reklamlar Hakkında
İstanbul ili başta olmak üzere diğer illerde de faaliyet gösteren eczanelerde kontak lens solüsyonlarında “Fiyat indirimi” ve/veya “2 Al, 1 Öde” ve/veya “34.90 TL yerine 17.50 TL” şeklinde kampanya ve tanıtımlar yapıldığı, tüketiciye ( hastaya ) cazip hale getirecek satış odaklı faaliyetler tesbit edilmiştir.
Bilindiği üzere, fertlerin ve toplumun sağlığını korumak üzere; optisyen/gözlükçü unvanının kullanılmasına, optisyenlik mesleğinin icra edilmesine, optisyenlik müesseselerinin açılmasına, faaliyetlerine, sahip olmaları gereken şartlara, optisyenlik müesseselerinin denetimine, tanıtım ve reklamlarına, tutulacak defterlere dair usul ve esaslar, 5193 sayılı Optisyenlik Hakkında Kanun ve 18.01.2014 tarih ve 28886 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik ve 15 Mayıs 2014 tarih ve 29001 sayılı Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği ile düzenlenmiştir.
Kontak Lens solüsyonları, 9 Ocak 2007 tarihli Resmi Gazetede yayımlan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği uyarınca “ Sınıf 2B Tıbbi Cihaz “ olarak değerlendirilmektedir. 15 Mayıs 2015 tarih ve 29001 sayılı Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği kapsamında ise tıbbi cihazlarda reklam, tanıtım faaliyetleri düzenlenmiştir.
15 Mayıs 2014 tarih ve 29001 sayılı Tıbbi Cihaz Satış, Reklam ve Tanıtım Yönetmeliği 2 inci maddesi " ..... Kamu sağlık kurum ve kuruluşları, 18/1/2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Optisyenlik Müesseseleri Hakkında Yönetmelik kapsamına giren optisyenlik müesseseleri ve 24/9/2011 tarihli ve 28064 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ismarlama Protez ve Ortez Merkezleri ile İşitme Cihazı Merkezleri Hakkında Yönetmelik kapsamına giren ısmarlama protez ve ortez merkezleri ile işitme cihazı merkezleri bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır. Ancak bu yerlerde satışı yapılan tıbbi cihazların reklam ve tanıtım faaliyetleri bu Yönetmelik kapsamındadır. "denilmektedir.
15 inci maddesi " 1) Münhasıran sağlık meslek mensupları tarafından kullanılması veya uygulanması gereken cihazlar ile geri ödeme kapsamında olan cihazların, internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma reklamı yapılamaz. Bakanlığın veya Kurumun izni ile yapılan ve sağlık meslek mensuplarına cihazın piyasaya arz edildiğini duyuran gazete/dergi ilanları ile satış merkezlerinin resmî internet sitelerinde yapmış oldukları cihaz bilgilendirmeleri bu hükmün kapsamı dışındadır. (2) Münhasıran sağlık meslek mensupları tarafından kullanılması veya uygulanması gereken cihazlar ile geri ödeme kapsamında olan cihazlar dışında kalan cihazların reklamı yapılabilir. (3) Yapılan reklamlar, 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, 15/2/2011 tarihli ve 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olmak zorundadır. (4) Reklam verenler, reklamcılar ve mecra kuruluşları veya aracıları bu Yönetmelikte belirtilen ilkelere uymakla yükümlüdür." şeklindedir.
16 ıncı maddesi “ (1) 2 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen Yönetmeliklere uygun olmayan cihazların satışı ve reklamı yapılamaz. Ancak bu Yönetmeliklerin hükümlerine uygun olmayan cihazların, ilgili Yönetmelik hükümleri yerine getirilinceye kadar piyasaya arz edilemeyeceğini ve hizmete sunulamayacağını açık şekilde gösteren bir işaret taşımaları kaydıyla, ticarî fuarlar ve sergiler gibi yerlerde gösterimi engellenemez. (2) Reklam faaliyetlerinde Bakanlığın ve bağlı kuruluşlarının adı, cihazın araştırmasına katılan sağlık kurum, kuruluş veya kişilerinin adları izinsiz kullanılamaz. (3) Hastaya, kullanıcıya ve çevre sağlığına zarar verebilecek ve güvenliğini tehdit edebilecek şekilde herhangi bir reklam faaliyeti yapılamaz. (4) Cihazların çekiliş, şans oyunları ve benzeri araçlarla reklamı yapılamaz. (5) Haksız rekabete yol açacak veya kullanıcının çıkarlarına zarar verecek nitelikte ya da cihazların gerçeğe aykırı, yanıltıcı, abartılmış ya da doğruluğu kanıtlanmamış bilgiler vermek suretiyle reklamı yapılamaz.” Denilmektedir.
26 ıncı madde ise " (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre yetkilendirilmemiş olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından cihazların satışı yapılamaz. ..........4) Ek-3’te yer alan cihazlar dışında kalan cihazların gazete, radyo, televizyon, telefon aracılığıyla ya da kapıdan veya internet üzerinden satışı yapılamaz......." denilmektedir. EK-3 de yer lana cihazlar ise “ Satış Merkezleri Haricinde Satışı Yapılabilecek Cihaz Listesi 1. Diş macunu, 2. Diş protez bakım ürünleri, 3. Kondom, 4. Hasta altı bezi, 5. İnkontinans pedi, 6. Topikal uygulanan sıcak soğuk kompres, 7. Yara bandı, flaster, 8. Pamuk, 9. Ağız çalkalama suyu, 10. Nefes açıcı burun bantları.” şeklindedir.
Diğer taraftan T.C.Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanlığı'nın ilgi "a" yazısı ile Gözlükçüler ve Optisyenler Konfederasyonu'na gönderilen yazıda “05.12.2013 tarihinde yapılan bilimsel komisyon toplantısında; optisyenlik müesseseleri tarafından satışı yapılan optik ürünlerin (kontakt lensler, gözlükler, az görmeye yardımcı cihazlar) “reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler” kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kararı alındığı ve bu kararın Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’na iletildiği” belirtilmiştir.
6112 sayılı Radyo Ve Televizyonların Kuruluş Ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un ‘Belirli ürünlerin ticarî iletişimi’ başlıklı 11. maddesinin 2., 3. ve 4. fıkraları şu şekildedir: “...... (2) Reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler hakkında ticarî iletişim yapılamaz. (3) Reçeteye tabi olmayan ilaçlar ve tedavilerin reklamları dürüstlük ilkesi çerçevesinde, gerçeği yansıtan ve doğrulanması mümkün unsurlardan oluşacak şekilde hazırlanır. (4) İlaçlar ve tıbbi tedaviler için tele-alışverişe izin verilemez.” denilmektedir.
Bu durumda; Kontak Lens Solüsyonları 2B sınıfı Tıbbi Cihaz olduğu, 29001 sayılı yönetmelik kapsamında EK-3 de tarif edilen sarf malzemelerinde reklam, tanıtım yapılabileceğinden anılan konu hakkında eczanelerinizde de satışı yapılan Kontak Lens Solüsyonlarında kampanya, indirim vb. satış tekniklerinin kullanılamayacağı, müessese içerisinde ödeme yapılırken hasta ile müessese arasında gerçekleştirilecek indirimle sınırlı olabileceği düşünüldüğünden, bahse konu hakkında üyelerinize gereken bilgilendirmelerin yapılmasını, sağlık hizmet sunucu paydaşımız olan eczaneler tarafından da gereken hassasiyetin gösterilmesini, 4982 sayılı bilgi edinme hakkı kanunu hakkında yönetmelik gereği 15 (on beş ) iş günü içinde Gözlükçüler ve Optisyenler Konfederasyonu’na bilgi verilmesini rica ederiz.
Saygılarımızla,
Bilgi: Türk Eczacılar Birliği Başkanlığı’na
Gereği : 54 Eczacı Odası Başkanlığı’na