Değerli Sektör Mensupları,
Bir iç yazışma olarak şirketlerimiz bünyesinde yayınladığımız bu yazıyı, hem gönüllü bağışçı adayı olmanın adımlarını çok detaylı anlattığı için, hem de sektörümüzün birlik beraberlik içinde hareket etmesine güzel bir vesile ve örnek olması açısından Optik Gazete’de de yayınlamak istedim.
Bekleyen birçok lösemi hastasına şifa olmak inanın çok zor değil. Aşağıda detaylıca anlatılıyor, videoda izleyebilirsiniz. Biz şirketlerimizde kriterlere uymak kaydıyla ilk işlem için kan vermeye gidecek olanlara 1 gün izin vermeye karar verdik. Doku uyumu sağlayanlara da “Lütfen Vazgeçmemek Üzere Aday Olun” diyerek devletin verdiği 1 aylık izin süresini de kullanabileceklerini belirtiyoruz. Detayları aşağıdaki yazıda anlattım. Tüm Optik Sektörü Mensuplarını önce Beren’e, sonra tüm lösemi hastalarına umut olmak üzere kemik iliği bağışına çağırıyorum. Kriterlere uymayanlar da bu bilgileri okuyarak bu son derece kolay işlemin yayılmasını sağlayabilirler…
En İçten Teşekkürlerimle…
***Şirket İç Yazışması***
Değerli Çalışma Arkadaşlarım,
Salı günü Optik Gazete’de mesai arkadaşlarımızdan biri için bir duyuru yayınladık. Bu duyuru tüm optik sektörüne ve onların çevresine yapılmış bir çağrıdır.
Bildiğiniz gibi Adana Şube Sorumlumuz Eylem Demiroğlu’nun kızı sevgili Beren’e Temmuz ayında lösemi tanısı kondu. 10 yaşındaki Beren’imiz şu anda eski sağlığına kavuşabilmek için dokularıyla uyumlu bir bağışçıdan yapılacak kök hücre naklini bekliyor.
Optik sektörüne Optik Gazete kanalıyla yaptığımız bu çağrıyı; Opak Lens, Cihan Medikal, HC Kontak Lens, Akay Optik, Harbi Optik ve Baha Optik çalışanlarının tümüyle bir iç yazışma olarak paylaşıyorum. Önce biz kan vermeye koşalım ki, tüm sektörden de destek alalım. Çünkü bu konuda alınacak kan örneklerinin çokluğu Beren’le uyumlu dokuyu bulmak açısından çok çok önemli.
Beren hastalığının son evresinde ve tedavisi için hematopoetik kök hücre nakli yapılması gerekiyor. Kök hücre naklinin yapılabilmesi için doku tipi Berene uygun bir vericinin olması gerekli.
İlk kan veren kişi ben olayım istiyordum ancak donör olacak kişilerin yaşlarının 18 ile 50 arasında olması gibi bir ön koşul var. Yine de bu koşulu zorlayıp vermek için Kızılay’ın listelediği Sabit kan Merkezlerinden en yakın olanına eşim Zeynep Harbi ile birlikte gittik. Maalesef 50 yaş sınırı aşılamıyor. Eşim Zeynep Harbi hem şirketlerimizin Kurucu Ortağı olmak sıfatıyla, hem de beni temsilen bu gönüllülük konusunda tüm ekiplerimize öncülük yapmak üzere kan verme başvurusunda bulundu. Ancak maalesef sürekli kullandığı bir ilaç nedeniyle ondan da kan alamayacaklarını ifade ettiler. Bu kan testleri veren için çok zorlu testler değil, ancak devlet tarafından ödenen bu testler çok pahalı olduğu için kan verecek gönüllülerin bu konuda tüm kriterlere uyması bekleniyor. (Gönüllülerin herhangi bir harcaması yoktur, tüm giderler devlet tarafından karşılanmaktadır.)
Bizim her durumda Eylem’e destek olmamız gerekiyor. Beren için gereken doku uyumunu yakalamak için aramızdan ne kadar çok kişi kan verebilirse ve çevresindekilere verdirebilirse o kadar iyi. Ancak başvurmadan önce aşağıdaki kriterlere uyup uymadığına bakınız.
Gönüllü Kemik İliği Bağışçısı Olmak İçin Kriterler
- 18-50 yaş arasında, ağırlığı 50 kg’un üzerinde olan, daha önce bulaşıcı hastalık geçirmemiş, sürekli bir ilaç kullanımı olmayan, otoimmun tabir edilen bağışıklığıyla ilgili hastalığı bulunmayan, kronik bir rahatsızlığı bulunmayan her sağlıklı kişi Beren için gönüllü kemik iliği bağışçısı olabilir.
- Kemik iliği nakli için alıcı ve vericinin kan grubunun aynı olması gerekmiyor, farklı kan grubu olan kişiler arasında da nakil yapılabiliyor.
Yapılacak ilk işlem şudur:
- Internetten sitesine girip sitenin altında yer alan “Kan Bağışı Noktaları” düğmesine basarak çıkan Türkiye haritasından bulunduğunuz şehri tıklayınız. Gelen listeden en yakın kan bağışı noktasının hangi gün ve saatlerde açık olduğunu görünüz.
- Gittiğinizde “Gönüllü kemik iliği bağışçısı olmak istiyorum” diyorsunuz. Beren’in adını vermeniz bir şeyi değiştirmiyor. Çünkü sistem farklı çalışıyor. Sistemin açıklaması bu yazının devamında var.
- Tüm koşulları sağlayan kişiler orada 2-3 ünite kan veriyorlar. Bu işlem normal test için kan vermek kadar kolay bir işlem. 10-15 dakika sürüyor.
Şimdilik bu konuda gönüllü olanların ilk yapması gereken bu kadar basittir. İkinci aşamaya geçmeden sistemin nasıl çalıştığını anlamakta fayda bulunmaktadır.
Kızılay TÜRKÖK Sistemi
- TÜRKÖK adı altında kemik iliği bekleyenlerin listelendiği bir sistem var. Bu sistem dünyadaki tüm ülkelerin benzer sistemlerine bağlı.
- Gönüllü kemik iliği bağışçısının ilk kan testinden çıkan sonuçlar bu sistemdeki lösemili bir kişiye uyuyorsa hemen eşleme yapılıyor. Beren’e de uyması mümkün, ama ona uymasa bile aynı durumdaki bir başka hastaya umut ışığı olabiliyorsunuz. Ne kadar çok gönüllü bağışçı olursa o kadar çok lösemili hastanın iyileşme olanağı olur. Beren’in şifası da onunla doku uyumu olan hiç tanımadığı bir kişiden gelebilir.
İlk Kan Testinin Sonuçları Çıktığında
- İlk kan testinizin sonunda TÜRKÖK’teki bir bekleyenle doku uyumu tespit edildiğinde hemen sizi arayıp haber veriyorlar.
- Bir check-up’tan geçip uygun donör olduğunuz bilgisi gelince size devam edip etmeyeceğiniz soruluyor. Bu nokta önemli; çünkü siz devam ettiğinizi söyleyince doku uyumu olan hastaya bilgi gidiyor ve bu müjdeli haberden sonra onu da işleme hazırlamaya başlıyorlar.
- İşleme başladığınızda size 5 gün boyunca Kızılay merkezinde insülün iğnesi gibi 1-2 santimlik bir iğne ile deri altı enjeksiyonu yapılıyor. Bir anlık iğne batması kadar acısız bir işlem. Sadece 5 gün boyunca gidip bu 10 dakikalık işlemi yapmanız gerekiyor.
- Size enjekte edilen ilaç kök hücrelerinizin çoğalmasını sağlıyor. Siz bu ilacı alırken, karşı taraftaki alıcı da bazı ilaçlar almaya başlıyor. Dolayısıyla artık bir lösemi hastasına umut olmaya başlamış oluyorsunuz.
- 5 gün boyunca normal hayatınıza devam edebilirsiniz. Ancak nadiren de olsa bazı kişiler grip olduğunda hissettiği kemik ağrıları gibi ağrılar hissedebiliyormuş.
- Bu arada Sağlık Bakanlığı size bu işlemler için çalıştığınız işyeri ile görüşerek gerekirse 15 güne kadar varan izin kullanmanızı sağlıyor. Biz şirketlerimizde bu işlemi yapan arkadaşlarımız için gereken izni sağlayacağız.
- Son olarak sizden yine birkaç tüp kan alınıyor. Ya doğrudan damardan, ya da damardan yeterli kan gelmiyorsa küçük bir kateter takarak (serum alırken taktıkları gibi) sizden kan alıyorlar. Bazı kaynaklarda ikincil bir yöntem olarak kemikten genel anestezi altında ilik alındığına ilişkin bilgiler bulunsa da, bizim Beren’in doktorundan aldığımız bilgiler sadece kan alma yönündedir. İşlem ne olursa olsun gönüllü bağışçıya bir zararı olmayıp kişinin kök hücreleri de hemen kendini yeniliyor. Dolayısıyla sizden hiç bir şey eksilmiyor. Ama karşı taraftaki alıcı için çok şey değişiyor.
- İki sene boyunca size kim için bağışçı olduğunuz söylenmiyor. Aynı şekilde alıcı da bağışçısını bilmiyor. İki sene karşılıklı olarak iki taraf da bilmek isterse bilgiler paylaşılıyor.
Siz Beren için bağışçı olmak ona destek olmak istiyorsunuz, biliyorum. Ancak burada uyumun kiminle kim arasında olacağı hiç belli değil. Bugün değil de 3-5 sene sonra size gelip sisteme yeni giren bir hasta ile doku uyumunuz olduğu söylenebilir. Çünkü sizin örnekleriniz birine şifa olana dek saklanacak. Gönüllü olup olmamak size kalmış bir şey ama burada o kişinin de Beren gibi o kök hücreye ihtiyacı olduğunu, onun da sevdikleri ve sevenleri olduğunu hiç unutmamak lazım. Lütfen vazgeçmemek üzere aday olun.
Sonuçta Beren için yola çıkıyoruz ama kime umut olacağımızı hiç bilmiyoruz. Umalım da içimizden birinin dokusu hemen Beren’e uysun, hem o kurtulsun, hem de Beren’in bize sağladığı farkındalıkla destek vereceğimiz tanımadığımız birileri kurtulsun…
Şirketlerimizde çalışan her birey, aynı Eylem gibi bu büyük ailenin bir parçasıdır. Şu anda aramızdan ne kadar çok kişi kök hücre nakli için başvuruda bulunursa Eylem’in umudu o kadar yeşerecektir. Kimbilir belki Beren’le doku uyumu sağlayacak kişi aramızdan birisidir. Ya da verdiğiniz doku örneği belki de Beren ve Eylem gibi umutla bekleyen başka bir aileye yaşam kaynağı olacaktır.
Tüm değerli çalışma arkadaşlarımı bu önemli konu için vazgeçmemek üzere gönüllü olmaya, kriterlere uymayanları da çevresindekilere haber vererek örnek sayısını arttırmaya davet ediyorum. Optik Gazete’nin yazısını sosyal medyada paylaşın, Optik Gazete’nin instagram sayfasındaki, facebook sayfasındaki gönüllülükle ilgili basit videoları yayın. Ne kadar çok kişi farkında olursa şansımız o kadar artar.
Biz şirketlerimizde kriterlere uyan ve kan örneği vermeye gidecek tüm gönüllü arkadaşlarımıza 1 gün izin vereceğiz.
Gönüllü olacak çalışanlarımızın örnek vermeye gidişlerinde gerekli olan izinleri yöneticileri tarafından sıralı olarak onaylanacaktır.
Gelin el ele verip Beren’e ve sevgili iş arkadaşımız Eylem’e destek olalım.
İyi çalışmalar diliyorum.
H. Erol Harbi