Okul döneminde hem okul hem de anne babanın iş yoğunluğu birleşince diş sağlığı da birçok şey gibi geri plana itiliyor. Halbuki derslerin yoğun olduğu bir dönemde diş ağrısı çekmek çocuğun hem uyku hem de okul düzenini altüst ediyor. Bu nedenle uzmanlar okullar açılmadan diş kontrollerinin yapılması, varsa çürük dişlerin tedavilerinin ve çürükten koruyucu tedavilerin düzenlenmesi çocuğun okuldaki başarısını da olumlu yönde etkileyeceğine işaret ediyor.
"Gözleri sağlıklı olmayan çocuk okulda öğrenemiyor!" okumak için tıkla!
KAHVALTI ETMESE BİLE DİŞLERİNİ FIRÇALAMALI
Dentistanbul Diş Hastanesi pedodontisti (çocuk diş sağlığı uzmanı) Dr. Hilal Sillelioğlu, okul döneminde çocukların sabahları okula giderken kahvaltı etse de etmese de mutlaka dişlerini fırçalayıp evden çıkmaları gerektiğine dikkat çekiyor. Gece boyunca ağzı kapalı ve nemli bir ortamda kaldığı için bakteri oluşumunun devam edeceğine işaret eden Dr. Sillelioğlu, “Akşam yatarken fırçalamış olması, ağzında hiç yemek artığı kalmadığı anlamına gelmiyor. El becerileri yeterince gelişmediğinden, istenildiği kadar plağı da dişlerinden uzaklaştıramıyorlar. O yüzden ne kadar sık fırçalarlarsa, dişleri o kadar temiz olur. Sabah kahvaltı etmeden çıksalar bile dişlerini fırçalamaları şart” şeklinde konuştu.
OKULLARDA DİŞ FIRÇALAMA SAATİ OLMALI
Küçük yaş gruplarının kendilerine uygun lavabolar olmadığı için okulda kendi başlarına dişlerini fırçalamakta zorlanacaklarına işaret eden Dr. Sillelioğlu, öğretmenlerin eşliğinde beslenme saatinden sonra “diş fırçalama” uygulamasıyla çürüklerin önemli ölçüde önlenebileceğini iddia etti. Dr. Sillelioğlu, şöyle konuştu: “Hiçbir çocuk öğlen saati kendiliğinden lavaboya gidip dişlerini fırçalamaz. Çünkü arkadaşlarının o sırada oyun oynadığını görüyor. Ama öğretmenleri bilinçlendirir ve yemekten sonra, ‘Şimdi de ellerimizi yıkayıp dişlerimizi fırçalama vakti’ diyerek onları toplu halde diş fırçalamaya yönlendirirlerse, çocuk diş sağlığında önemli bir başarı kazanırız.”
DOKTORA DİŞLERİ AĞRIMADAN GİTMELİ
Çocukların diş doktoruna ne kadar küçük yaşta gitmeye başlarlarsa tedavi koltuğundan o kadar az korkacaklarını vurgulayan Dr. Sillelioğlu, “Diş hekimine ilk gidişleri dişleri ağrırken olmamalı. Hiçbir problemi yokken kontrole gelmeli. Diş hekimini korkulacak bir insan olarak tanımamalı. Gelip koltuğa oturacak, dişlerini gösterecek. Dişler muayene edilecek. Gerekirse dişlerini daha güzel fırçala diye uyarılıp hiçbir uygulama yapılmadan yollanacak. Bir sonraki gelişinde ise ‘çok güzel fırçalamışsın’ diye hediye vereceğiz. Böyle gide gele diş doktoruna alışacak. Daha sonra da çürük oluşumunu önlemek ve dişleri çürük oluşumuna karşı güçlendirmek amacı ile fissür örtücü ve yüzeysel fluorid uygulaması gibi diş çürüğünden koruyucu işlemler yapılacak.”
EN ÇOK AĞRIYAN DİŞ EN SONA KALIR
Okul dönemindeki yoğunluklar nedeniyle anne baba diş tedavilerinin bir an önce bitmesi konusunda ısrarcı oluyor. Ancak çocuk tedaviye psikolojik olarak doğru hazırlanmazsa tedavinin yapılması neredeyse imkânsız hale gelebiliyor. Dr. Sillelioğlu, bu konudaki görüşlerini şöyle aktarıyor: “Aile bir an evvel bütün işlemler bitsin istiyor. Önce en derin çürüğün tedavisini istiyorlar çünkü onları rahatsız eden o diş. Çocuk o diş ağrıdığı için öncelikle ağrıyan dişin tedavisi yapılsın istiyorlar. Ama biz önce en çok ağrıyan dişten başlayamayız. Çocuğun ağzında bir sürü işlem yapılacaksa biz önce en basitinden başlarız, en zoruna gideriz. Ve haftada bir gibi randevularla en zoruna doğru gideriz. Çünkü haftada 2 randevu gibi çok sık randevular olursa, 3. günden sonra çocuk artık gelmek istemeyecektir. Eğer “kanal tedavisi” gibi zor işlemlerden başlarsak çocuk daha sonra diğer basit işlemlerde de durmaz. Bu yüzden ancak çok acil bir durum varsa, yüzü şiştiyse ve çocuk tedaviye uyumluysa en çok ağrıyan dişle tedaviye başlarız. Uyumsuz çocuklarda ise genel anastezi veya sedasyon altında diş tedavisi yaptığımız durumlar bile olabiliyor.”
FIRÇALAMA ALIŞKANLIĞINI OYUNLA KAZANDIRIN
Dişleri çıkmaya başladığı 6 aylık dönemden itibaren düzenli (6 ayda bir) doktora gelen çocukların diş sağlığının rahatlıkla takip edilebileceğini ve çürümeye başlayan dişlerin basit müdahalelerle kurtarılacağına işaret eden Dr. Sillelioğlu, bu sayede doğuştan dişle doğan, fazla ya da eksik dişi olan çocukların zamanında tedavi edileceğini belirtti. Türkiye’de çocuğunu ağrısı olmadan doktora getiren ailelere sadece eğitimli kesimde nadiren rastlandığını söyleyen Sillelioğlu, 7 yaşında ağzında birçok çürükle dişçi koltuğuna oturan çocuklara sık rastladıklarını anlattı. Fırçalama alışkanlığının küçük yaşlarda kazanıldığına dikkat çeken Dr. Sillelioğlu, çocuk dişlerini fırçalatmaya direnç gösterirse oyun yöntemine başvurulabileceğini söyledi: “Çocuk dişlerini fırçalamanıza izin vermiyorsa, olayı oyun haline getirin. Kendi diş fırçanızı çocuğun eline verin ve dişlerinizi fırçalamasına izin verin. Sonra da sıra bende diyerek oyun oynuyormuşçasına dişlerini fırçalayın. Böylece bunun zararlı bir durum olmadığını anlayacak ve bir süre sonra kendi başına dişlerini fırçalayacaktır.”
OKUL DÖNEMİNDE ÇÜRÜK OLUŞMASINI ENGELLEMEK İÇİN 6 ALTIN ÖNERİ
• Çocuğunuzun sabah kahvaltı sonrası ve akşamları yatmadan önce olmak üzere günde en az iki kez dişlerini fırçalamasını sağlayın.
• Gece yatmadan önce süt içme alışkanlığı olan çocuklarda, dişler fırçalansa bile sütün tamamen diş yüzeyinden uzaklaştırılması zordur. Bu nedenle dişlerin süt içildikten sonra yeniden fırçalanması gerekir.
• Dişler fırçalandıktan sonra sadece su içilebilir. Bunun dışında içilen ya da yenilen her şeyden sonra yeniden dişlerin fırçalanması gerekir.
• Çocuğunuzun şeker tüketimini sınırlandırın. Şekerli yiyecek ve içecekleri ara öğünlerde vermek yerine ana öğünlerden hemen sonra verip sonrasında dişlerini fırçalamasını sağlayın. Asitli içecek içerken “ne yapalım çocuğun da canı çekiyor” düşüncesiyle çocuğa da aynı içecek verilmemeli. Unutulmamalı ki kola dolapta durduğu müddetçe anne baba içerken çocuğun da canı isteyecek. Çocuğunun iyiliği için asitli içecekler eve sokulmamalı.
• Okulların başladığı dönemlerde pedodontistinize giderek çocuğunuzun ağız ve diş sağlığı muayenesini yaptırın. Bu sayede varsa başlangıç durumundaki çürükleri, ağrı yapmadan tedavi edilir ve eğitim döneminde size sıkıntı çıkarmaz.
• Çürük oluşumunu önlemek ve dişleri çürük oluşumuna karşı güçlendirmek amacı ile fissür örtücü ve yüzeysel fluorid uygulaması gibi diş çürüğünden koruyucu uygulamaları, okulların başladığı bu dönemde yaptırın.