Bazı firmalar tüm üretim camlarını, daha ince olduğu iddiası ile Oval olarak ürettiklerini söylemektedirler. Oval camların daha ince olduğu gerçekten doğru mudur?
Bazı gözlükçüler de tüm Rx camlarını, daha ince olacağı düşüncesi ile “Oval” olarak sipariş ederler. Ne yazık ki birçok kez bu işlem gereksiz olarak yapılmakta ve bazen de ince olacağı düşünülen Oval camlar (Yuvarlak ve Oval şekil farkından dolayı) ya doğru olarak merkezlenememekte, veya (merkezlemeden taviz verilmediği zaman da) daha büyük boyutlarda sipariş edilmesi gerektiğinden, daha kalın olmaktadırlar!
Oval Kesim, daha ince konveks silindirik gözlük camı elde edebilmek için geliştirilmiş bir tekniktir. Oval Kesim’in bir incelik avantajı sağlayabilmesi için silindirik (veya mixed) camın sferik kısmının konveks, aksının da bu işleme uygun yönde olması gerekmektedir. Silindir değeri daha yüksek olan uygun diyoptri ve aks yönündeki Oval Kesim camlar, Yuvarlak Kesim camlara kıyasla daha fazla incelik oranı sağlar. Bu nedenle, bu özellikteki konveks silindirik ve mixed organik Rx cam siparişlerinizde Oval Kesim tekniğinden mutlaka yararlanmanızı tavsiye ederim. Oval Kesim, Tek Odaklı, Lenti, Bifokal ve Progresif tüm optik camlara uygulanabilmektedir. Türkiye piyasasında Oval Kesim sadece organik camlara uygulanmaktadır.
Silindir işareti “+” olduğu zaman silindirik konveks Oval Kesim camın, Yuvarlak Kesim camdan belirgin oranda daha ince olabilmesi için silindir aks yönünün 0-45 ve 135-180 aralığında olması gerekmektedir. Silindirik konveks cam “-“ silindire göre transpoze edilmişse, o zaman da Oval Kesim camla Yuvarlak Kesim cam arasında kayda değer bir incelik farkı olabilmesi için, silindir aks yönünün 45-135 derece aralığında olması gerekmektedir. Aks yönleri bu değerlerin hemen dışında olduğu durumlarda incelik farkı çok az olmakta ve birçok kez doğru merkezleme yapabilmek için yatay boyutu daha büyük olan oval camlara ihtiyaç olacağından, elde edilen incelik, çapın artırılması nedeniyle oluşacak olan ekstra kalınlıktan daha az olacaktır.
Tüm sferik camlarda, tüm konkavlarda ve aks yönü yukarıda belirtilen aralıklar dışında olan konveks silindirik ve mixed diyoptrilerde Oval Kesim camlar daha ince olmaz; hatta birçok kez (daha büyük yatay boyuta ihtiyaç olacağından) daha kalın olur.
Örneğin, 65 mm yuvarlak camın ancak kurtardığı , sferik, konkav veya aks yönü Oval Kesime uygun olmayan konveks silindirik diyoptrideki siparişte 65x55 mm. cam üretilirse, cam şekline bağlı olarak birçok kez gereken desantrasyon yapılamıyacağından ( küçük yuvarlak ve oval şekiller hariç) camlar doğru olarak merkezlenemeyecek ve gözlükte istenilmeyen prizmatik etki oluşacaktır. Doğru merkezleyebilmek için yeterli olacak oval boyutu örneğin 68x58 mm. olduğu zaman da bu camlar 65 mm. yuvarlak camlardan daha kalın olacaktır!
Örneğin, diyoptrisi +4.00+4.00 x 180 olan 60 mm çapındaki 1.5 indeks organik camın merkez kalınlığı 8.1 mm. iken, bu cam 60x46 mm. boyutlarında Oval olarak üretilirse, merkez kalınlığı 4.7 mm. olur.;
Aksın 165 olduğu durumda orta kalınlık 5.5 mm, 135 derece olduğunda da 6.1 mm olur. Aks yönü 0-45 ve 135-180 aralığının dışında ise, bu sınırlardan uzaklaştıkça elde edilen camın merkez kalınlığı artar. Mesela, yukarıdaki örnekteki 1.5 organik camın aksı 90 olsa idi, oval kesimin hiçbir avantajı olmayacaktı ve orta kalınlığı 60 mm yuvarlaktaki gibi 8.1 mm olacaktı. Bu hususa özellikle dikkat edilmelidir.
Oval camlarda maksimum incelik elde etmek için aks yönü dışında diğer önemli etkenler, camın silindir değeri ve dikey boyutudur. Silindir değeri ne kadar yüksek ise, daha ince camlar için Oval camların dikey ve yatay boyutları arasındaki fark o kadar fazla olmalıdır. Silindir değeri 0.50D.olan bir camda yatay-dikey boyut farkı 5 mm olduğu zaman iyi netice alınırken, silindir değeri 2.00D.olan bir camda yatay-dikey boyut farkı 10 mm olduğunda daha ince camlar üretilebilmektedir. Silindir değeri 3.00D. veya daha fazla olduğu zaman ise daha estetik Oval camlar için yatay-dikey farkı daha da artırılmalıdır.
Oval camın sadece dikey boyutunun azaltılmasının camın merkez kalınlığı üzerindeki etkisini, 1.5 indeks +4.00+4.00 x 180 diyoptri cam için aşağıdaki örneklerle gösterebiliriz:
Camın Boyutu I 65x60 Oval I 65x55 Oval I 65x50 Oval I
Oval Camın Orta Kalınlığı I 8.1 mm I 6.9 mm I 5.8 mm I
Belirli bir çerçeveye monte edilecek minimum kalınlıktaki Oval camların ideal yatay ve dikey boyutlarını net olarak hesaplamak optisyen için kolay değildir. Böyle siparişlerde, montaj parametreleri belirtilmek suretiyle çerçeve şablonunun veya çerçevenin üretici firmaya gönderilmesi daha isabetli olur.
Kaynak: Akay Optik arşiv