Ege Gözlükçüler ve Optisyenler Dernekleri Federasyonunun, Güneş Gözlükleri ile ilgili Türkiye İlaç Tıbbi Cihaz Kurumuna Yaptığı Başvuruyu siz değerli okurlarımız ile paylaşıyoruz.
TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU BAŞKANLIĞI
ANKARA
Tarih: 09.02.2017
Sayı:77
Konu: İşporta Güneş Gözlükleri Hakkında
Güneş Dünya'dan 150 milyon kilometre uzaktadır. Isı, ışık ve UV radyasyonu yayar. Isı ve Işık dünyamızda yaşayan milyonlarca canlının yaşam kaynağıdır. Güneş hayattır. D vitamini, Psikolojik olarak pozitif enerji sağlar. Renklendirilmiş lensler, görünür ışık miktarının, UV radyasyonunun göze ulaşan miktarını azalmak için kullanılır. Yoğun görünür ışık çoğu insan için görme kalitesini düşürür. Özellikle bu ışıklar parlak bir yüzeyden yansıyarak geliyorsa, görme kalitesini düşüren “glare” denilen parlamalara neden olur. Aşırı ışık göz içerisinde dağılır ve imaj kontrasını azaltır.(Görmeyi zayıflatır). İhtiyar ve yaşlılarda daha etkili olur. UV radyasyonunu gözlerimizle göremeyiz. Ancak zararlı etkilerini gözlemleyebiliriz.400 nm nin altı UV radyasyonu olarak bilinir. UV radyasyonu güneş ışığının normal bir komponentidir. UVA-UVB-UVC kısa dalga boyları biyolojik olarak daha zararlı radyasyon yapacaktır. En tehlikeli olanı UV-C dir. Ancak tamamı ozon tabakası tarafından tutulur, yeryüzüne ulaşamazlar. Dünyada ozon tabakasının azalması (incelmesi)nın anlamı, UV radyasyonunun geçmiş yıllardan daha yüksek düzeyde olduğudur. UV radyasyonu herkesi ilgilendiren bir halk sağlığı sorunudur.
Güneş gözlüğü uzun seneler moda, süs, aksesuar amaçlı rüzgâr kardan korunmak amacı ile kullanılmıştır. Artık günümüzde UV radyasyonunun göz ve cilt üzerindeki zararlı etkisi bilimsel olarak kanıtlanmıştır. UV radyasyonu etkisi kümülatiftir. Bu nedenle güneş gözlüğü kullanma alışkanlığının küçük yaşlardan itibaren kazandırılması gerekir. Cilt kanseri ve zamanından önce katarakt oluşmasına sebep olur. Güneş gözlüğünün moda aksesuar kozmetik yönünün değil sağlık yönünün öne çıkarılması gerekir. Güneş gözlüklerinin yasal bir düzenleme ile Sağlık Bakanlığı eli ile denetim ve kontrollerinin yapılması kamu sağlığının korunması amacıyla zorunlu hale gelmiştir.
ULATRAVİYOLE RADYASYONU Dalga boyu (1 nm ile 400 nm) arasında yayılır. Bir nanometre milimetrenin milyonda birini ifade eder.
1 ila 100 nm Dalga boylu olanlar ÇOK YÜKSEK FOTON ENERJİSİ taşırlar.
100 ila 280 nm Dalga boylu olanlar YÜKSEK FOTON ENERJİSİ taşırlar.
280 ila 315 nm Dalga boylu olanlar ORTA DÜZEY FOTON ENERJİSİ taşılar.(Kısa dalga boylu Radyasyon enerji bakımından daha yoğundur, canlı dokular üzerindeki tahribatı zararlı etkisi yüksektir.)
UV radyasyonu Cilt kanseri ve zamanından önce katarakt oluşmasına sebep olur. UV radyasyonun etkisi kümülatiftir. Bu yüzden güneş gözlüğü kullanma alışkanlığının topluma küçük yaştan itibaren kazandırılması gerekledir.
315 ila 400 nm Dalga boylu olanlar DÜŞÜK DÜZEYLİ FOTON ENERJİSİ taşılar. Bu ayırım ve tasnif (CİE tarafından 1987) de yapılmıştır.
Yapılan bilimsel çalışmalarda, Ozon tabakasının %20 oranında kalınlığını muhtemelen kaybetmeye devam ettiği haber verilmektedir. Ozon tabakasındaki bu kalınlık kaybı, Dünya yüzeyinde UVR’ye maruz kalma miktarını arttıracak ve bunun sonucunda birçok Göz Hastalıklarının artmasına ve Sağlık Bakımı Masraflarının yükselmesine sebep olunacaktır. Bu bakımdan UVR’ye maruz kalan nüfus için bir TOPLUM SAĞLIĞI konusu olmaktadır. (West ve arkadaşları 2005)
Ultraviyole Koruması için (F.D.A.),Gıda ve ilaç yönetiminin Güneş Gözlüğü Standartları
Amerika Bileşik Devletleri (Gıda ve İlaç Yönetimi)Güneş Gözlükleri için (UV standartları)nı tesis etmiştir. Bu standartlar, güneş gözlüğü lenslerinin UV-A Radyasyonları- 380 nm’nin altındakiler)%5’ten fazla ve (UV-B Radyasyonlarının %1’den fazla) geçirmemesini öngörmektedir.
Genel kullanım için 380 nm de geçirgenliği %10 ‘u aşmadığı kısa dalga boyunda azaltan bir renkli UV absorbe ediyor diye dikkate alınır.
Güneş gözlükleri astropikal ve ılık iklimler de kullanımı için tam olarak UV radyasyonunu absorbe etmelidir.
Ne koyuluktaki boyalı lens uygun olacaktır? Ne kadar boyama yeterlidir? Bu sorunun cevabı, hangi aktivitede kullanacağına bağlıdır. Güneş gözlükleri için normal geçirgenlik genellikle %15 ile %30 arasındadır.%30 dan fazla ışık geçirgenliği olan bir gözlük camı ortalama bir kullanıcıya tam güneş ışığında yeterli yardımı yapamaz.
Devamlı şekilde uzun zaman periyotlarında güneş ışığına maruz kalan şahıslar %15 veya daha az ışık geçirgenliği olan gözlüğü kullanmaları uygundur.%15 den daha az geçirgenliği olanlar problem gösterirler. Çünkü arka yüzeyden parlak ışığı yansıtırlar. Bu problem arka yüzeyin AR kaplaması kullanılarak elimine edilebilir.
Uluslararası standartlara göre araba kullanımında takılan genel kullanım amaçlı güneş gözlükleri %8 den daha koyu olmamalıdır. Trafik sinyalizasyon renklerinin doğru algılanmasını engellememelidir.
Alman standart DIN 58216 “Spectacle lenses for drivers” gece sürücülüğü için geliştirdiği filtreler %80 nin üzerinde geçirgenliğe sahip olmalı, buda açık renkli sabit yüzey boyalılar tarafından tatminkâr olacaktır.
Kayak dağa tırmanma vb, özel kullanım amaçlı gözlüklerde bu %3’e kadar düşebilir.
Güneş gözlüğü tipleri
Güneş gözlükleri uluslararası standartlara göre üç kategoride toplanmıştır:
1. Kozmetik amaçlı olan gözlükler açık renkli ve günlük kullanım için uygundur. UV-B’nin yüzde 70’ini, UV-A’nın yüzde 20’sini ve görünen ışığın yüzde 60’ını engeller.
2. Genel amaçlı olan gözlüklerin orta renkliden koyu renklere kadar çeşitleri vardır. Çoğunlukla açık havada gezinirken kullanıma uygundur (güneş gözlüklerinin birçoğu bu kategoriye girer) UV-B’nin yüzde 95’ini, UV-A’nın yüzde 60’ını ve görünen ışığın yüzde 60 ile yüzde 90’ını engeller.
3. Özel amaçlı olan gözlükler çok koyu renkli olup UV engelleyici özelliğe sahiptir. Plajlarda, karlı kaplı alanlarda ve kayak yamaçları gibi çok parlak olan yerlerde kullanılır. UV-B’nin yüzde 99’unu, UV-A’nın yüzde 60’ını ve görünen ışığın yüzde 97'sini engeller.
Güneş ışığı yatay bir yüzeyden yansıdığında çoğu kez son derece rahatsız edici bir parlama meydana geliyor. “Bu parlamalar uzun süre bakıldığında bazı göz rahatsızlıklarına özellikle katarakta yol açabiliyor.
Polarize camlar karda da plajda da faydalı
Tüm güneş gözlükleri parlamaları belli oranda azaltır. Ancak sadece yüksek kaliteli polarizasyon filtresi sayesinde seçici geçirgenliği sonucu parlamaları engelleyip yararlı ışığın göze ulaşmasını sağlar.
Kaldırım ve asfalttan yansıyan parlak ışık polarize olduğundan gündüz yoğun araç kullananlar için polarize camlar yararlı olacaktır. Yansımaların sürücü görüşünü yüzde 30’lara varan oranda düşürdüğünü tespit etmiştir. Polarize güneş camları bu problemi ortadan kaldırmaktadır. Su yüzeyinden yansıyan ışık suya bakan kişiyi su yüzeyinin altını görmesini engeller. Polarize cam kullanılması yansıyan parlak ışığı azaltır.
Plajda görüş konforunun artırır. Kum ve sudan yansıyan parlak ışığı azaltır. Görüşü uygun hale getirir. Karlı günlerde göz kırpması olmaz. Karda yansıma oranı yüksektir. Kar içerisinde çalışan araba kullananlar için polarize lensleri parlak ışığı azalttığı için yararlı olacaktır.
Polarize camlar UV radyasyonunun tutarlar. Parlak ışığın bilinen sebepleri sudan, kardan, karayollarından ve metalik yüzeylerden yansımalardır. Polarize camlar güneş gözlüğüne güzel bir alternatiftir.
Güneş gözlüğü seçiminde dikkat edilecekler listesi
Güneş gözlüğü aksesuar olmaktan çok, göz sağlığı için gerekli bir araç olarak kabul edilmeli ve sağlık malzemesi olarak kullanılmalıdır. Hem erişkinler hem de çocuklar uzun süre güneşte kalacaklarında, mutlaka güneş gözlüğü kullanmalıdır.
• Güneş gözlüğü seçimi yüz şekline göre yapılmalıdır. Gözlüğün yüze tam olarak oturmaması durumunda göz, yan kısımlardan sızan güneşin zararlı ışınlarına maruz kalabilir.
• Her güneş gözlüğü ultraviyole ışınları tutmaz. Gözlüklerin belirli bir standardı ve kalite belgesi olması gerekir. Güneş gözlüğü alırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta budur.
• Güneşten kaynaklanan (UV) ışınları, göz lensi ve retinasına zarar verir. Bu da çocukların ve erişkinlerin ilerideki yaşamlarında katarakt olmasına ve görmesini etkileyecek başka rahatsızlıklar yaşamasına neden olabilir. Güneş gözlüğü kullanımı bu sebeple çok önemlidir.
• Katarak ameliyatı olanların da mutlaka güneş gözlüğü kullanmaları gerekir.
• Numaralı gözlük ya da lens kullananların güneş gözlükleri de numaralı olmalıdır.
• Tek Başına Kontak lensler UV koruması sağlamaz, dolayısıyla kontak lens kullananlar da güneş gözlüğü takmalıdır.
• Güneş gözlüklerinin cam renginin füme ve kahverengi olması gerekir. Amber ve turuncu renkte güneş gözlüğü camları, trafik ışıklarının renklerinin algılanmasında zorluğa sebep olabilir. Trafikte araç kullanırken kesinlikle bu renkte güneş gözlüğü takılmamalıdır.
• Güneş gözlüğü ayrıca yaş ilerledikçe daha da belirginleşen göz kenarlarındaki kırışıklıkları önleyen önemli bir sağlık malzemesidir.
UCUZ SAHTE İmitasyon GÜNEŞ GÖZLÜKLERİ KATARAKTA YOL AÇIYOR
Türkiye'de güneş gözlüklerinin gözlükçülerden çok da işporta, sosyete pazarı, parfümeri, market, bijuteri, benzin istasyonu vb yerlerde satılmaktadır.
Ayrıca iyi bir güneş gözlüğünün uluslararası standartlara göre üretilmiş olması gerektiği ve işportada satılan ürünlerin Uzakdoğu menşeli hurda malzemelerden üretilmiş olduğunu ve halk sağlığı için kalıcı sağlık problemlerine sebep olmaktadır.
Ülkemize daha çok kaçak yollarla giren, halk sağlığı için tehlike teşkil eden ürünlerdir. Bu ürünler, alerji, cilt kanseri, kolayca kırılabileceği için yüz yaralanmalarına sebep verebilir, kolayca tutuşup yanabilir, Ultraviyole radyasyonunu yeterli tutmaz, trafik sinyalizasyon renklerini ayırt edemediği için trafik kazalarına can ve mal kayıplarına kayıt dışı olduğu için katma değer vergisi kaybına sebep olur. Çok sayıda sağlık problemine sebep olur.
Gözün ve yüzün yaralanmalara karşı korunması ve emniyeti çok önemli bir husustur Cam olan güneş gözlüklerinde (işportada) ham madde olarak pencere camı ham maddesi kullanılmaktadır. Bu malzeme çok kırılgandır. Optik camlar pencere camlarına göre 6 defa daha basınca karşı dirençlidir. Kırıldığında dağılarak göze zarar vermezler. İşporta gözlüklerinde bu risk çok yüksektir. Keskin bıçak şeklinde parçalara ayrılır. Optik cam mozaik gibi kırılır ve dağılır.
Eğer yüzde 100 ultraviyole koruyuculuğu olmayan bozuk camları takarsak karanlık bir ortam oluşacağından göz bebeklerimiz genişleyecektir. UV radyasyonu etkisi kümülatiftir. Daha erken katarak oluşmasına sebep verir. Güneş gözlüğü bir çift renkli cam ve çerçeveden ibaret değildir.
Sağlık Bakanlığı ve TİTCK sosyal medyayı en iyi kullanan Devlet kurumumuzdur.
Sağlık Bakanlığımız resmi sosyal paylaşım hesabı üzerinden kamu sağlığını korumak amacıyla anons ve görsel afişleri yayınlamaktadır. “GÜNEŞ IŞINLARININ DİK GELDİĞİ ÖĞLE SAATLERİNDE MECBUR KALMADIKÇA DIŞARI ÇIKMAYIN “
Güneşin faydalı etkisi olduğu kadar zararlı etkilerinin de olduğunu unutmayın. Maruz kalınan UV radyasyonun en yüksek düzeyde olduğu 10.00 ve 16.00 saatleri arasında doğrudan güneşe çıkmayınız. Günde 2-2,5 litre su tüketiniz.”
TC SAĞLIK BAKANLIĞI: Güneş gözlüğü aksesuar değil, göz sağlığınızı koruyan bir üründür. Sahte güneş gözlükleri gözünüze zarar verir.
GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ GÖZÜNÜZÜ BOZMASIN, Unutmayalım, güneş gözlüğü bir aksesuar değildir. Göz sağlığınızı koruyan bir üründür.
Sağlık Bakanlığı tarafından 81 il valiliklerine gönderilen yazıda aşırı sıcaklarda sağlık birimlerinin ikaz edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması konusunda uyarıda bulunuldu.
Sağlık Bakanlığı tarafından valiliklere gönderilen yazıda, "Özellikle dört yaşından küçük çocuklar ve 65 yaş ve üzeri yaşlılar olmak üzere yalnız yaşayanlar, özürlüler, bakıma muhtaç olanlar, gebeler, aşırı kilolular, açık alanda çalışanlar, seker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, beyin-damar hastalıkları. Psikolojik hastalıklar, solunum sistemi hastalıkları, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları gibi kronik hastalığı olanlar, tansiyon düşürücü idrar söktürücü, depresyon ve uyku ilaçlarını sürekli kullanmak zorunda bulunan hastalar ile madde bağımlıları bu durumdan daha fazla etkilenebilecektir" uyarılarında bulunuldu.
Yazıda valilikler, hastaneler başta olmak üzere tüm sağlık birimlerinin ikaz edilmesi ve gerekli diğer önlemlerin alınmasının sağlanması konusunda uyarıldı.
Aşırı sıcaklıklardan korunmak için ise vatandaşlara şu tavsiyelerde bulunuldu:
"Günün en sıcak saatlerinde (10.00-16.00) mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmamalıdır.
• Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler.• Dışarıda bulunulduğunda açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli. Geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
• Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10.00-16.00) denize girilmemeli ve güneşlenilmemelidir. Bu saatlerin dışında denize girmek isteyenler güneşten koruyucu krem(en az 15 koruma faktörlü) kullanmalı, şapka ve gözlük gibi gerekli koruyucu önlemleri almalı ve uzun süre kesintisiz güneşlenmemelidir.
• Yoğun fiziksel aktivite ve spor yapmak için sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sıvı alınmalıdır. Ağır fizik aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Risk altındaki yetişkinler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmelidir. Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmelidir.
• Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalıdır. Araçların iç ısıları, klima olsa dahi park edildikten çok kısa süre sonra yükselmektedir. Araç terk edilirken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalıdır.
• Kapalı alanlar iyi havalandırılmalıdır.
• Güneş gören pencereler perde vb. güneşliklerle gölgelendirilmelidir.
• Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir
Ülkemizde halkımızın sağlık okuryazarlığı son derecek düşüktür. Güneş gözlüğü satın alırken yüzüme yakıştı mı? Fiyatı uygun mu? Soruları ile güneş gözlüğü satın alınmaktadır. Bu sorularla doğru güneş gözlüğü satın alınamaz. İşporta güneş gözlüğü ucuz ve kolayca ulaşılabildiği için Pazar bulmaktadır.
Güneş gözlüğünü seçerken şu soruları sormalıdır. Lens görünür ışığın ne kadarını geçirmelidir? Abbe sayısı nedir? UV tutma kapasitesi nedir? Uluslararası bir standarda göre üretilmiş mi? sağlam mı? Üretildiği malzeme kalitesi standardına uygun' mu? Gündüz araç sürerken kullanılır mı? Trafik sinyalizasyon renlerinin doğru algılanmasını sağlar mı?
Normalde karanlık ortamlarda göz bebeklerimiz büyür. Ve böylece daha çok ışık göz bebeklerimizden içeri sızar. Eğer % 100 ultraviyole koruyuculuğu olmayan bozuk camları takarsak, karanlık bir ortam oluşacağından, göz bebeklerimiz genişleyecek ve koruyuculuk oranı düşük olan bu camlardan geçen UV ışınları gözümüze zarar verecektir. Retinaya ulaşan zararlı UV ışık miktarı artacaktır. Ebeveynlerin çocuklarına süs olarak aldıkları renkli işporta gözlükleri, çocuklarının gözlerine bilmeyerek çok büyük zarar vermektedir.
Gözlükçülük alanında en çok yanlış anlaşılan sahalar absortif ya da renklendirilmiş lenslerdir. Renklendirilmiş lenslerde, günümüzde aksesuar moda önünden çok tıbbi koşullar için, özel mesleki filtreler, UV ve IR radyasyonunu azaltan ya da tamamen önleyen, parlak ışık geçirgenliğini kontrol eden tedavi amacı ile(dikleksi ve migren) kullanılabilen, optik sağlık gereçleridir. Renklendirilmiş lenslerin satışının, optisyenlik müesseseleri dışına taşınması (işporta, market, sosyete pazarları, benzin istasyonları, parfümeri, vb) ,bu konunun Türkiye’de bir halk sağlığı sorununa dönüşmesine sebep olmuştur. İster aksesuar ister özel ve genel kullanım amaçlı olsun uluslararası standartlara göre üretilmemiş sözde ürünlerle mücadele etmek halk sağlığı adına 5193 sayılı meslek kanunumuzla toplumun ve fertlerin sağlığının korunması amaç bölümünde gözlükçülere yasa ile emredilmiştir.
Sağlık Bakanlığımızın sosyal medya üzerinden duyurduğu gibi, TC SAĞLIK BAKANLIĞI: Güneş gözlüğü aksesuar değil, göz sağlığınızı koruyan bir üründür. Sahte güneş gözlükleri gözünüze zarar verir.
Yasal bir düzenleme yapılmadan, sadece işportadan gözlük almayın uyarısı ile denetim için zabıtayı işaret ederek halk sağlığı problemine dönüşen işporta güneş gözlükleri yaşadığımız sorunları çözemeyiz.
ECOO (AVRUPA OPTİK VE OPTOMETRİ KONSEYİ)Raporuna göre;
1-SOLAR RADYASYONU göz içinde yaptığı TOKSİK ETKİLERE ait ve bu etkilerin UVR-BLOKE eden GÖZLÜKLER ve KONTAKT LENSLE Nasıl korunacağına dair TOPLUM ve SAĞLIK KORUMASI SAĞLAYICILARIN, yeterli bir EĞİTİME İHTİYAÇLARI bulunmaktadır. Toplumun ve sağlık otoritelerinin sürekli bilgilendirilmesi ve dikkatlerinin çekilmesi gerekmektedir.
GÜNEŞ GÖZLÜKLERİ için bununla ilgili gerçek Koruma Faktörlerinin bilimsel esasa dayanarak ölçülmesi HALK TARAFINDAN kolayca anlaşılabilir, Halen Yokluğu çekilen OKÜLER SAĞLIK BAKIMI SAĞLAYICILARI tarafından Kullanılacak Gereç ve metotların SINIFLAMASI ve GELİŞTİRİLMESİ önemle TAVSİYE edilmektedir.
2-UV R etkisi kümülatiftir. UVR’nin OKÜLER TRAVMASI, AKUT YÜKSEK BİR DOZUN veya YAŞAM BOYU BİRİKEN TOPLAM DOZUN sonucu olabilir. Ortalama ömrün artması ile yaşam boyu alınan UVR dozun önlenmesi Hastalar için tavsiyede bulunulacak ve REÇETE verecek uzman için, gittikçe artan bir önem kazanmaktadır.
SONUÇ VE TALEP:
Ozon tabakasının %20 oranında kalınlığını muhtemelen kaybetmeye devam ettiği haber verilmektedir. Ozon tabakasındaki bu kalınlık kaybı incelme, Dünya yüzerinde UV radyasyonuna maruz kalma miktarını artıracak ve bunun sonucunda birçok göz hastalıklarının Artmasına Sağlık Bakım masraflarının artmasına sebep olacaktır. Bu bakımdan UV radyasyonuna maruz kalan nüfus için bir TOPLUM SAĞLIĞI konusu olmaktadır (ECOO Raporu West ve arkadaşları)
Güneş gözlükleri, parlak ışık geçirgenliğini kontrol eden tedavi amacı ile(dikleksi ve migren) kullanılabilen, optik sağlık gereçleridir.
Uluslararası standartlara göre araba kullanımında takılan genel kullanım amaçlı güneş gözlükleri %8 den daha koyu olmamalıdır. İşporta gözlükleri trafik sinyalizasyon renklerinin doğru algılanmasını engellediği için maalesef ciddi kazalara can ve mal kayıplarına sebep olmaktadır.
Kamu sağlığı olumsuz etkilenir, kısıtlı geri ödeme kamu sağlığı harcamalarında artışa neden olur.
UV radyasyonu Cilt kanseri ve zamanından önce katarakt oluşmasına sebep olur. UV radyasyonun etkisi kümülatiftir. Bu yüzden güneş gözlüğü kullanma alışkanlığının topluma küçük yaştan itibaren kazandırılması gerekledir.
İşporta gözlükleri hurda malzemeden üretildiği için cilt kanseri, alerji tahriş yapar, kolayca kırılır göz yüz yaralanmalarına neden olur. . Ebeveynlerin çocuklarına süs olarak aldıkları renkli işporta gözlükleri, çocuklarının gözlerine bilmeyerek çok büyük zarar vermektedir.
İşporta güneş gözlükleri için yaptığımız şikâyetlerde, İl sağlık müdürlükleri, Belediye zabıta müdürlüklerini işaret etmektedirler. Böyle bir hak sağlığı probleminin zabıta tedbirleri ile kontrol ve denetiminin sağlanamayacağı açıktır.
Yaşadığımız problem güneş gözlüklerinin denetiminin TC Sağlık Bakanlığın da olmamasından kaynaklanmaktadır. İğneden ipliğe her türlü kozmetik, takviye gıda, tıbbi cihaz, ilaç vb ürünleri denetleyen Sağlık Bakanlığı yasal bir düzenleme ile güneş gözlüğü denetim ve takibini yapmalıdır.
İlaç, (İTS ) ilaç takip sistemi ile ithalat üretimden itibaren, Ecza depolarına, eczanelere, hastalara kadar takip edilmektedir. Bu sayede sahte taklit kayıt dışı bir ürünün dolaşımına izin verilmemektedir.
Tıbbi cihaz ve Kozmetik ürünlerde İTS ye benzer, ÜTS (Ürün Takip sistemi) ile 2017 de İthalat ve üretimden vatandaşa kadar her aşamada takip edilecek izlenecektir.
Sağlık Bakanlığımızın resmi web sitesinden duyurduğu gibi, Güneş gözlüğü aksesuar değil, göz sağlığınızı koruyan bir üründür. Sahte güneş gözlükleri gözünüze zarar verir. Güneş gözlüğü bir çift renkli cam ve çerçeveden ibaret değildir. Yasal bir düzenleme ile Güneş gözlüklerinin de tıbbi cihaz olarak tanımlanması, ÜTS sistemine dâhil edilmesi karekod ile izlenmesi, halk sağlığı ve kamu yararına bir uygulama olacaktır.
2011 yılında, TBMM Kanser Araştırma Komisyonu’nca hazırlanan raporda okul ve marketlerde kalori mönüsü belirtilmesinin yanı sıra şapka ve güneş gözlüğünde de yasal düzenleme önerildi.
TBMM Kanser Araştırma Komisyonu, kanser vakalarının önüne geçebilmek için hazırladığı raporu tamamladı. Komisyon raporunda, kanserin en önemli nedeni olan obeziteye karşı çocukların korunması için okul ve marketlerde satılan ürünler ile lokantalardaki mönülerin kalorilerinin açıkça belirtilmesi istendi. Komisyon ayrıca, güneş ışınlarının zararlı etkenlerine karşı şapka, gözlük, güneş kremi gibi önlemlerin alınmasına yönelik yasal düzenleme yapılması ve fast food reklam ve satışlarının sıkı takibe alınması önerisinde de bulundu.
2011 yılında TBMM kanser komisyonunca hazırlanan rapor “ güneş gözlüklerinde yasal düzenleme” ile sonuçlanmamış olsa da, yasal bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu ortaya koyması açısından değerli ve anlamlıdır.
Güneş gözlükleri için yasal bir düzenleme yapılması kamu sağlığının korunması, kamu sağlık harcamalarında tasarruf sağlayacağı, trafik kazlarında can ve mal kayıplarının azalmasını sağlayacaktır. Kaçak gelen sahte taklit ürünler yüzünden meydana gelen katma değer vergi kayıplarının kamu zararının azalmasını sağlayacaktır. Endişelerimiz ticari değil halk sağlığının korunması adına meslekidir.
Güneş Gözlükleri ile ilgili her türlü denetim ve kontrol Sağlık Bakanlığı eliyle yürütülmesi için yasal bir düzenleme yapılana kadar, optisyenlik müesseseleri dışında işporta, sosyete pazarı, parfümeri, market, bijuteri, benzin istasyonu vs satılan işporta sahte taklit güneş gözlüklerinin, garanti belgesi, faturası, uluslararası standartlara uygunluğu. Periyodik olarak, Defterdarlık, il Sağlık Müdürlüğü ve zabıta müdürlüklerinin eşgüdümlü ortak denetlenmesi için ilgililere emir ve müsaadelerinizi saygılarımızla arz ederiz.
Ekler İçin Aşağıdaki Linke Tıklayınız!
ULTRAVİYOLE IŞININDAN KORUNMA VE GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ KONTAKT LENS, İNTRAOKÜLER LENSLER ÜZERİNE ARAŞTIRMA SONUÇLARI
Taylan KÜÇÜKER
Eczacı Gözlükçü
Ege Gözlükçüler ve Optisyenler Dernekleri Federasyonu
Eğitim Komisyonu Başkanı
Tarih: 09.02.2017
Sayı:77
Konu: İşporta Güneş Gözlükleri Hakkında
Güneş Dünya'dan 150 milyon kilometre uzaktadır. Isı, ışık ve UV radyasyonu yayar. Isı ve Işık dünyamızda yaşayan milyonlarca canlının yaşam kaynağıdır. Güneş hayattır. D vitamini, Psikolojik olarak pozitif enerji sağlar. Renklendirilmiş lensler, görünür ışık miktarının, UV radyasyonunun göze ulaşan miktarını azalmak için kullanılır. Yoğun görünür ışık çoğu insan için görme kalitesini düşürür. Özellikle bu ışıklar parlak bir yüzeyden yansıyarak geliyorsa, görme kalitesini düşüren “glare” denilen parlamalara neden olur. Aşırı ışık göz içerisinde dağılır ve imaj kontrasını azaltır.(Görmeyi zayıflatır). İhtiyar ve yaşlılarda daha etkili olur. UV radyasyonunu gözlerimizle göremeyiz. Ancak zararlı etkilerini gözlemleyebiliriz.400 nm nin altı UV radyasyonu olarak bilinir. UV radyasyonu güneş ışığının normal bir komponentidir. UVA-UVB-UVC kısa dalga boyları biyolojik olarak daha zararlı radyasyon yapacaktır. En tehlikeli olanı UV-C dir. Ancak tamamı ozon tabakası tarafından tutulur, yeryüzüne ulaşamazlar. Dünyada ozon tabakasının azalması (incelmesi)nın anlamı, UV radyasyonunun geçmiş yıllardan daha yüksek düzeyde olduğudur. UV radyasyonu herkesi ilgilendiren bir halk sağlığı sorunudur.
Güneş gözlüğü uzun seneler moda, süs, aksesuar amaçlı rüzgâr kardan korunmak amacı ile kullanılmıştır. Artık günümüzde UV radyasyonunun göz ve cilt üzerindeki zararlı etkisi bilimsel olarak kanıtlanmıştır. UV radyasyonu etkisi kümülatiftir. Bu nedenle güneş gözlüğü kullanma alışkanlığının küçük yaşlardan itibaren kazandırılması gerekir. Cilt kanseri ve zamanından önce katarakt oluşmasına sebep olur. Güneş gözlüğünün moda aksesuar kozmetik yönünün değil sağlık yönünün öne çıkarılması gerekir. Güneş gözlüklerinin yasal bir düzenleme ile Sağlık Bakanlığı eli ile denetim ve kontrollerinin yapılması kamu sağlığının korunması amacıyla zorunlu hale gelmiştir.
ULATRAVİYOLE RADYASYONU Dalga boyu (1 nm ile 400 nm) arasında yayılır. Bir nanometre milimetrenin milyonda birini ifade eder.
1 ila 100 nm Dalga boylu olanlar ÇOK YÜKSEK FOTON ENERJİSİ taşırlar.
100 ila 280 nm Dalga boylu olanlar YÜKSEK FOTON ENERJİSİ taşırlar.
280 ila 315 nm Dalga boylu olanlar ORTA DÜZEY FOTON ENERJİSİ taşılar.(Kısa dalga boylu Radyasyon enerji bakımından daha yoğundur, canlı dokular üzerindeki tahribatı zararlı etkisi yüksektir.)
UV radyasyonu Cilt kanseri ve zamanından önce katarakt oluşmasına sebep olur. UV radyasyonun etkisi kümülatiftir. Bu yüzden güneş gözlüğü kullanma alışkanlığının topluma küçük yaştan itibaren kazandırılması gerekledir.
315 ila 400 nm Dalga boylu olanlar DÜŞÜK DÜZEYLİ FOTON ENERJİSİ taşılar. Bu ayırım ve tasnif (CİE tarafından 1987) de yapılmıştır.
Yapılan bilimsel çalışmalarda, Ozon tabakasının %20 oranında kalınlığını muhtemelen kaybetmeye devam ettiği haber verilmektedir. Ozon tabakasındaki bu kalınlık kaybı, Dünya yüzeyinde UVR’ye maruz kalma miktarını arttıracak ve bunun sonucunda birçok Göz Hastalıklarının artmasına ve Sağlık Bakımı Masraflarının yükselmesine sebep olunacaktır. Bu bakımdan UVR’ye maruz kalan nüfus için bir TOPLUM SAĞLIĞI konusu olmaktadır. (West ve arkadaşları 2005)
Ultraviyole Koruması için (F.D.A.),Gıda ve ilaç yönetiminin Güneş Gözlüğü Standartları
Amerika Bileşik Devletleri (Gıda ve İlaç Yönetimi)Güneş Gözlükleri için (UV standartları)nı tesis etmiştir. Bu standartlar, güneş gözlüğü lenslerinin UV-A Radyasyonları- 380 nm’nin altındakiler)%5’ten fazla ve (UV-B Radyasyonlarının %1’den fazla) geçirmemesini öngörmektedir.
Genel kullanım için 380 nm de geçirgenliği %10 ‘u aşmadığı kısa dalga boyunda azaltan bir renkli UV absorbe ediyor diye dikkate alınır.
Güneş gözlükleri astropikal ve ılık iklimler de kullanımı için tam olarak UV radyasyonunu absorbe etmelidir.
Ne koyuluktaki boyalı lens uygun olacaktır? Ne kadar boyama yeterlidir? Bu sorunun cevabı, hangi aktivitede kullanacağına bağlıdır. Güneş gözlükleri için normal geçirgenlik genellikle %15 ile %30 arasındadır.%30 dan fazla ışık geçirgenliği olan bir gözlük camı ortalama bir kullanıcıya tam güneş ışığında yeterli yardımı yapamaz.
Devamlı şekilde uzun zaman periyotlarında güneş ışığına maruz kalan şahıslar %15 veya daha az ışık geçirgenliği olan gözlüğü kullanmaları uygundur.%15 den daha az geçirgenliği olanlar problem gösterirler. Çünkü arka yüzeyden parlak ışığı yansıtırlar. Bu problem arka yüzeyin AR kaplaması kullanılarak elimine edilebilir.
Uluslararası standartlara göre araba kullanımında takılan genel kullanım amaçlı güneş gözlükleri %8 den daha koyu olmamalıdır. Trafik sinyalizasyon renklerinin doğru algılanmasını engellememelidir.
Alman standart DIN 58216 “Spectacle lenses for drivers” gece sürücülüğü için geliştirdiği filtreler %80 nin üzerinde geçirgenliğe sahip olmalı, buda açık renkli sabit yüzey boyalılar tarafından tatminkâr olacaktır.
Kayak dağa tırmanma vb, özel kullanım amaçlı gözlüklerde bu %3’e kadar düşebilir.
Güneş gözlüğü tipleri
Güneş gözlükleri uluslararası standartlara göre üç kategoride toplanmıştır:
1. Kozmetik amaçlı olan gözlükler açık renkli ve günlük kullanım için uygundur. UV-B’nin yüzde 70’ini, UV-A’nın yüzde 20’sini ve görünen ışığın yüzde 60’ını engeller.
2. Genel amaçlı olan gözlüklerin orta renkliden koyu renklere kadar çeşitleri vardır. Çoğunlukla açık havada gezinirken kullanıma uygundur (güneş gözlüklerinin birçoğu bu kategoriye girer) UV-B’nin yüzde 95’ini, UV-A’nın yüzde 60’ını ve görünen ışığın yüzde 60 ile yüzde 90’ını engeller.
3. Özel amaçlı olan gözlükler çok koyu renkli olup UV engelleyici özelliğe sahiptir. Plajlarda, karlı kaplı alanlarda ve kayak yamaçları gibi çok parlak olan yerlerde kullanılır. UV-B’nin yüzde 99’unu, UV-A’nın yüzde 60’ını ve görünen ışığın yüzde 97'sini engeller.
Güneş ışığı yatay bir yüzeyden yansıdığında çoğu kez son derece rahatsız edici bir parlama meydana geliyor. “Bu parlamalar uzun süre bakıldığında bazı göz rahatsızlıklarına özellikle katarakta yol açabiliyor.
Polarize camlar karda da plajda da faydalı
Tüm güneş gözlükleri parlamaları belli oranda azaltır. Ancak sadece yüksek kaliteli polarizasyon filtresi sayesinde seçici geçirgenliği sonucu parlamaları engelleyip yararlı ışığın göze ulaşmasını sağlar.
Kaldırım ve asfalttan yansıyan parlak ışık polarize olduğundan gündüz yoğun araç kullananlar için polarize camlar yararlı olacaktır. Yansımaların sürücü görüşünü yüzde 30’lara varan oranda düşürdüğünü tespit etmiştir. Polarize güneş camları bu problemi ortadan kaldırmaktadır. Su yüzeyinden yansıyan ışık suya bakan kişiyi su yüzeyinin altını görmesini engeller. Polarize cam kullanılması yansıyan parlak ışığı azaltır.
Plajda görüş konforunun artırır. Kum ve sudan yansıyan parlak ışığı azaltır. Görüşü uygun hale getirir. Karlı günlerde göz kırpması olmaz. Karda yansıma oranı yüksektir. Kar içerisinde çalışan araba kullananlar için polarize lensleri parlak ışığı azalttığı için yararlı olacaktır.
Polarize camlar UV radyasyonunun tutarlar. Parlak ışığın bilinen sebepleri sudan, kardan, karayollarından ve metalik yüzeylerden yansımalardır. Polarize camlar güneş gözlüğüne güzel bir alternatiftir.
Güneş gözlüğü seçiminde dikkat edilecekler listesi
Güneş gözlüğü aksesuar olmaktan çok, göz sağlığı için gerekli bir araç olarak kabul edilmeli ve sağlık malzemesi olarak kullanılmalıdır. Hem erişkinler hem de çocuklar uzun süre güneşte kalacaklarında, mutlaka güneş gözlüğü kullanmalıdır.
• Güneş gözlüğü seçimi yüz şekline göre yapılmalıdır. Gözlüğün yüze tam olarak oturmaması durumunda göz, yan kısımlardan sızan güneşin zararlı ışınlarına maruz kalabilir.
• Her güneş gözlüğü ultraviyole ışınları tutmaz. Gözlüklerin belirli bir standardı ve kalite belgesi olması gerekir. Güneş gözlüğü alırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta budur.
• Güneşten kaynaklanan (UV) ışınları, göz lensi ve retinasına zarar verir. Bu da çocukların ve erişkinlerin ilerideki yaşamlarında katarakt olmasına ve görmesini etkileyecek başka rahatsızlıklar yaşamasına neden olabilir. Güneş gözlüğü kullanımı bu sebeple çok önemlidir.
• Katarak ameliyatı olanların da mutlaka güneş gözlüğü kullanmaları gerekir.
• Numaralı gözlük ya da lens kullananların güneş gözlükleri de numaralı olmalıdır.
• Tek Başına Kontak lensler UV koruması sağlamaz, dolayısıyla kontak lens kullananlar da güneş gözlüğü takmalıdır.
• Güneş gözlüklerinin cam renginin füme ve kahverengi olması gerekir. Amber ve turuncu renkte güneş gözlüğü camları, trafik ışıklarının renklerinin algılanmasında zorluğa sebep olabilir. Trafikte araç kullanırken kesinlikle bu renkte güneş gözlüğü takılmamalıdır.
• Güneş gözlüğü ayrıca yaş ilerledikçe daha da belirginleşen göz kenarlarındaki kırışıklıkları önleyen önemli bir sağlık malzemesidir.
UCUZ SAHTE İmitasyon GÜNEŞ GÖZLÜKLERİ KATARAKTA YOL AÇIYOR
Türkiye'de güneş gözlüklerinin gözlükçülerden çok da işporta, sosyete pazarı, parfümeri, market, bijuteri, benzin istasyonu vb yerlerde satılmaktadır.
Ayrıca iyi bir güneş gözlüğünün uluslararası standartlara göre üretilmiş olması gerektiği ve işportada satılan ürünlerin Uzakdoğu menşeli hurda malzemelerden üretilmiş olduğunu ve halk sağlığı için kalıcı sağlık problemlerine sebep olmaktadır.
Ülkemize daha çok kaçak yollarla giren, halk sağlığı için tehlike teşkil eden ürünlerdir. Bu ürünler, alerji, cilt kanseri, kolayca kırılabileceği için yüz yaralanmalarına sebep verebilir, kolayca tutuşup yanabilir, Ultraviyole radyasyonunu yeterli tutmaz, trafik sinyalizasyon renklerini ayırt edemediği için trafik kazalarına can ve mal kayıplarına kayıt dışı olduğu için katma değer vergisi kaybına sebep olur. Çok sayıda sağlık problemine sebep olur.
Gözün ve yüzün yaralanmalara karşı korunması ve emniyeti çok önemli bir husustur Cam olan güneş gözlüklerinde (işportada) ham madde olarak pencere camı ham maddesi kullanılmaktadır. Bu malzeme çok kırılgandır. Optik camlar pencere camlarına göre 6 defa daha basınca karşı dirençlidir. Kırıldığında dağılarak göze zarar vermezler. İşporta gözlüklerinde bu risk çok yüksektir. Keskin bıçak şeklinde parçalara ayrılır. Optik cam mozaik gibi kırılır ve dağılır.
Eğer yüzde 100 ultraviyole koruyuculuğu olmayan bozuk camları takarsak karanlık bir ortam oluşacağından göz bebeklerimiz genişleyecektir. UV radyasyonu etkisi kümülatiftir. Daha erken katarak oluşmasına sebep verir. Güneş gözlüğü bir çift renkli cam ve çerçeveden ibaret değildir.
Sağlık Bakanlığı ve TİTCK sosyal medyayı en iyi kullanan Devlet kurumumuzdur.
Sağlık Bakanlığımız resmi sosyal paylaşım hesabı üzerinden kamu sağlığını korumak amacıyla anons ve görsel afişleri yayınlamaktadır. “GÜNEŞ IŞINLARININ DİK GELDİĞİ ÖĞLE SAATLERİNDE MECBUR KALMADIKÇA DIŞARI ÇIKMAYIN “
Güneşin faydalı etkisi olduğu kadar zararlı etkilerinin de olduğunu unutmayın. Maruz kalınan UV radyasyonun en yüksek düzeyde olduğu 10.00 ve 16.00 saatleri arasında doğrudan güneşe çıkmayınız. Günde 2-2,5 litre su tüketiniz.”
TC SAĞLIK BAKANLIĞI: Güneş gözlüğü aksesuar değil, göz sağlığınızı koruyan bir üründür. Sahte güneş gözlükleri gözünüze zarar verir.
GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ GÖZÜNÜZÜ BOZMASIN, Unutmayalım, güneş gözlüğü bir aksesuar değildir. Göz sağlığınızı koruyan bir üründür.
Sağlık Bakanlığı tarafından 81 il valiliklerine gönderilen yazıda aşırı sıcaklarda sağlık birimlerinin ikaz edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması konusunda uyarıda bulunuldu.
Sağlık Bakanlığı tarafından valiliklere gönderilen yazıda, "Özellikle dört yaşından küçük çocuklar ve 65 yaş ve üzeri yaşlılar olmak üzere yalnız yaşayanlar, özürlüler, bakıma muhtaç olanlar, gebeler, aşırı kilolular, açık alanda çalışanlar, seker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, beyin-damar hastalıkları. Psikolojik hastalıklar, solunum sistemi hastalıkları, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları gibi kronik hastalığı olanlar, tansiyon düşürücü idrar söktürücü, depresyon ve uyku ilaçlarını sürekli kullanmak zorunda bulunan hastalar ile madde bağımlıları bu durumdan daha fazla etkilenebilecektir" uyarılarında bulunuldu.
Yazıda valilikler, hastaneler başta olmak üzere tüm sağlık birimlerinin ikaz edilmesi ve gerekli diğer önlemlerin alınmasının sağlanması konusunda uyarıldı.
Aşırı sıcaklıklardan korunmak için ise vatandaşlara şu tavsiyelerde bulunuldu:
"Günün en sıcak saatlerinde (10.00-16.00) mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmamalıdır.
• Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler.• Dışarıda bulunulduğunda açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli. Geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
• Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10.00-16.00) denize girilmemeli ve güneşlenilmemelidir. Bu saatlerin dışında denize girmek isteyenler güneşten koruyucu krem(en az 15 koruma faktörlü) kullanmalı, şapka ve gözlük gibi gerekli koruyucu önlemleri almalı ve uzun süre kesintisiz güneşlenmemelidir.
• Yoğun fiziksel aktivite ve spor yapmak için sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sıvı alınmalıdır. Ağır fizik aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Risk altındaki yetişkinler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmelidir. Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmelidir.
• Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalıdır. Araçların iç ısıları, klima olsa dahi park edildikten çok kısa süre sonra yükselmektedir. Araç terk edilirken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalıdır.
• Kapalı alanlar iyi havalandırılmalıdır.
• Güneş gören pencereler perde vb. güneşliklerle gölgelendirilmelidir.
• Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir
Ülkemizde halkımızın sağlık okuryazarlığı son derecek düşüktür. Güneş gözlüğü satın alırken yüzüme yakıştı mı? Fiyatı uygun mu? Soruları ile güneş gözlüğü satın alınmaktadır. Bu sorularla doğru güneş gözlüğü satın alınamaz. İşporta güneş gözlüğü ucuz ve kolayca ulaşılabildiği için Pazar bulmaktadır.
Güneş gözlüğünü seçerken şu soruları sormalıdır. Lens görünür ışığın ne kadarını geçirmelidir? Abbe sayısı nedir? UV tutma kapasitesi nedir? Uluslararası bir standarda göre üretilmiş mi? sağlam mı? Üretildiği malzeme kalitesi standardına uygun' mu? Gündüz araç sürerken kullanılır mı? Trafik sinyalizasyon renlerinin doğru algılanmasını sağlar mı?
Normalde karanlık ortamlarda göz bebeklerimiz büyür. Ve böylece daha çok ışık göz bebeklerimizden içeri sızar. Eğer % 100 ultraviyole koruyuculuğu olmayan bozuk camları takarsak, karanlık bir ortam oluşacağından, göz bebeklerimiz genişleyecek ve koruyuculuk oranı düşük olan bu camlardan geçen UV ışınları gözümüze zarar verecektir. Retinaya ulaşan zararlı UV ışık miktarı artacaktır. Ebeveynlerin çocuklarına süs olarak aldıkları renkli işporta gözlükleri, çocuklarının gözlerine bilmeyerek çok büyük zarar vermektedir.
Gözlükçülük alanında en çok yanlış anlaşılan sahalar absortif ya da renklendirilmiş lenslerdir. Renklendirilmiş lenslerde, günümüzde aksesuar moda önünden çok tıbbi koşullar için, özel mesleki filtreler, UV ve IR radyasyonunu azaltan ya da tamamen önleyen, parlak ışık geçirgenliğini kontrol eden tedavi amacı ile(dikleksi ve migren) kullanılabilen, optik sağlık gereçleridir. Renklendirilmiş lenslerin satışının, optisyenlik müesseseleri dışına taşınması (işporta, market, sosyete pazarları, benzin istasyonları, parfümeri, vb) ,bu konunun Türkiye’de bir halk sağlığı sorununa dönüşmesine sebep olmuştur. İster aksesuar ister özel ve genel kullanım amaçlı olsun uluslararası standartlara göre üretilmemiş sözde ürünlerle mücadele etmek halk sağlığı adına 5193 sayılı meslek kanunumuzla toplumun ve fertlerin sağlığının korunması amaç bölümünde gözlükçülere yasa ile emredilmiştir.
Sağlık Bakanlığımızın sosyal medya üzerinden duyurduğu gibi, TC SAĞLIK BAKANLIĞI: Güneş gözlüğü aksesuar değil, göz sağlığınızı koruyan bir üründür. Sahte güneş gözlükleri gözünüze zarar verir.
Yasal bir düzenleme yapılmadan, sadece işportadan gözlük almayın uyarısı ile denetim için zabıtayı işaret ederek halk sağlığı problemine dönüşen işporta güneş gözlükleri yaşadığımız sorunları çözemeyiz.
ECOO (AVRUPA OPTİK VE OPTOMETRİ KONSEYİ)Raporuna göre;
1-SOLAR RADYASYONU göz içinde yaptığı TOKSİK ETKİLERE ait ve bu etkilerin UVR-BLOKE eden GÖZLÜKLER ve KONTAKT LENSLE Nasıl korunacağına dair TOPLUM ve SAĞLIK KORUMASI SAĞLAYICILARIN, yeterli bir EĞİTİME İHTİYAÇLARI bulunmaktadır. Toplumun ve sağlık otoritelerinin sürekli bilgilendirilmesi ve dikkatlerinin çekilmesi gerekmektedir.
GÜNEŞ GÖZLÜKLERİ için bununla ilgili gerçek Koruma Faktörlerinin bilimsel esasa dayanarak ölçülmesi HALK TARAFINDAN kolayca anlaşılabilir, Halen Yokluğu çekilen OKÜLER SAĞLIK BAKIMI SAĞLAYICILARI tarafından Kullanılacak Gereç ve metotların SINIFLAMASI ve GELİŞTİRİLMESİ önemle TAVSİYE edilmektedir.
2-UV R etkisi kümülatiftir. UVR’nin OKÜLER TRAVMASI, AKUT YÜKSEK BİR DOZUN veya YAŞAM BOYU BİRİKEN TOPLAM DOZUN sonucu olabilir. Ortalama ömrün artması ile yaşam boyu alınan UVR dozun önlenmesi Hastalar için tavsiyede bulunulacak ve REÇETE verecek uzman için, gittikçe artan bir önem kazanmaktadır.
SONUÇ VE TALEP:
Ozon tabakasının %20 oranında kalınlığını muhtemelen kaybetmeye devam ettiği haber verilmektedir. Ozon tabakasındaki bu kalınlık kaybı incelme, Dünya yüzerinde UV radyasyonuna maruz kalma miktarını artıracak ve bunun sonucunda birçok göz hastalıklarının Artmasına Sağlık Bakım masraflarının artmasına sebep olacaktır. Bu bakımdan UV radyasyonuna maruz kalan nüfus için bir TOPLUM SAĞLIĞI konusu olmaktadır (ECOO Raporu West ve arkadaşları)
Güneş gözlükleri, parlak ışık geçirgenliğini kontrol eden tedavi amacı ile(dikleksi ve migren) kullanılabilen, optik sağlık gereçleridir.
Uluslararası standartlara göre araba kullanımında takılan genel kullanım amaçlı güneş gözlükleri %8 den daha koyu olmamalıdır. İşporta gözlükleri trafik sinyalizasyon renklerinin doğru algılanmasını engellediği için maalesef ciddi kazalara can ve mal kayıplarına sebep olmaktadır.
Kamu sağlığı olumsuz etkilenir, kısıtlı geri ödeme kamu sağlığı harcamalarında artışa neden olur.
UV radyasyonu Cilt kanseri ve zamanından önce katarakt oluşmasına sebep olur. UV radyasyonun etkisi kümülatiftir. Bu yüzden güneş gözlüğü kullanma alışkanlığının topluma küçük yaştan itibaren kazandırılması gerekledir.
İşporta gözlükleri hurda malzemeden üretildiği için cilt kanseri, alerji tahriş yapar, kolayca kırılır göz yüz yaralanmalarına neden olur. . Ebeveynlerin çocuklarına süs olarak aldıkları renkli işporta gözlükleri, çocuklarının gözlerine bilmeyerek çok büyük zarar vermektedir.
İşporta güneş gözlükleri için yaptığımız şikâyetlerde, İl sağlık müdürlükleri, Belediye zabıta müdürlüklerini işaret etmektedirler. Böyle bir hak sağlığı probleminin zabıta tedbirleri ile kontrol ve denetiminin sağlanamayacağı açıktır.
Yaşadığımız problem güneş gözlüklerinin denetiminin TC Sağlık Bakanlığın da olmamasından kaynaklanmaktadır. İğneden ipliğe her türlü kozmetik, takviye gıda, tıbbi cihaz, ilaç vb ürünleri denetleyen Sağlık Bakanlığı yasal bir düzenleme ile güneş gözlüğü denetim ve takibini yapmalıdır.
İlaç, (İTS ) ilaç takip sistemi ile ithalat üretimden itibaren, Ecza depolarına, eczanelere, hastalara kadar takip edilmektedir. Bu sayede sahte taklit kayıt dışı bir ürünün dolaşımına izin verilmemektedir.
Tıbbi cihaz ve Kozmetik ürünlerde İTS ye benzer, ÜTS (Ürün Takip sistemi) ile 2017 de İthalat ve üretimden vatandaşa kadar her aşamada takip edilecek izlenecektir.
Sağlık Bakanlığımızın resmi web sitesinden duyurduğu gibi, Güneş gözlüğü aksesuar değil, göz sağlığınızı koruyan bir üründür. Sahte güneş gözlükleri gözünüze zarar verir. Güneş gözlüğü bir çift renkli cam ve çerçeveden ibaret değildir. Yasal bir düzenleme ile Güneş gözlüklerinin de tıbbi cihaz olarak tanımlanması, ÜTS sistemine dâhil edilmesi karekod ile izlenmesi, halk sağlığı ve kamu yararına bir uygulama olacaktır.
2011 yılında, TBMM Kanser Araştırma Komisyonu’nca hazırlanan raporda okul ve marketlerde kalori mönüsü belirtilmesinin yanı sıra şapka ve güneş gözlüğünde de yasal düzenleme önerildi.
TBMM Kanser Araştırma Komisyonu, kanser vakalarının önüne geçebilmek için hazırladığı raporu tamamladı. Komisyon raporunda, kanserin en önemli nedeni olan obeziteye karşı çocukların korunması için okul ve marketlerde satılan ürünler ile lokantalardaki mönülerin kalorilerinin açıkça belirtilmesi istendi. Komisyon ayrıca, güneş ışınlarının zararlı etkenlerine karşı şapka, gözlük, güneş kremi gibi önlemlerin alınmasına yönelik yasal düzenleme yapılması ve fast food reklam ve satışlarının sıkı takibe alınması önerisinde de bulundu.
2011 yılında TBMM kanser komisyonunca hazırlanan rapor “ güneş gözlüklerinde yasal düzenleme” ile sonuçlanmamış olsa da, yasal bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu ortaya koyması açısından değerli ve anlamlıdır.
Güneş gözlükleri için yasal bir düzenleme yapılması kamu sağlığının korunması, kamu sağlık harcamalarında tasarruf sağlayacağı, trafik kazlarında can ve mal kayıplarının azalmasını sağlayacaktır. Kaçak gelen sahte taklit ürünler yüzünden meydana gelen katma değer vergi kayıplarının kamu zararının azalmasını sağlayacaktır. Endişelerimiz ticari değil halk sağlığının korunması adına meslekidir.
Güneş Gözlükleri ile ilgili her türlü denetim ve kontrol Sağlık Bakanlığı eliyle yürütülmesi için yasal bir düzenleme yapılana kadar, optisyenlik müesseseleri dışında işporta, sosyete pazarı, parfümeri, market, bijuteri, benzin istasyonu vs satılan işporta sahte taklit güneş gözlüklerinin, garanti belgesi, faturası, uluslararası standartlara uygunluğu. Periyodik olarak, Defterdarlık, il Sağlık Müdürlüğü ve zabıta müdürlüklerinin eşgüdümlü ortak denetlenmesi için ilgililere emir ve müsaadelerinizi saygılarımızla arz ederiz.
Ekler İçin Aşağıdaki Linke Tıklayınız!
ULTRAVİYOLE IŞININDAN KORUNMA VE GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ KONTAKT LENS, İNTRAOKÜLER LENSLER ÜZERİNE ARAŞTIRMA SONUÇLARI
Taylan KÜÇÜKER
Eczacı Gözlükçü
Ege Gözlükçüler ve Optisyenler Dernekleri Federasyonu
Eğitim Komisyonu Başkanı