Paranın Öteki Yüzü
Optik Yaşam'da Bugün..Yeni Yazı Dizisi 10.02.2014 tarihinde yayınlamıştır.
Aralık ayında ISOF 2013 İstanbul Optik Fuarı’nda “Dünyada ve Ülkemizde Kontak Lens” isimli bir konuşma yaptım. Konuşmamda lens kullanıcıları hakkında istatistiksel bilgileri araştırırken gözlük ile lens kullanımını karşılaştırmak için Türkiye’de kaç gözlük kullanıcısı olduğuna da bir bakmak istedim. ECOO , EAOO 2011 Bülteni ve T.C. Sağlık Bakanlığı 2013 verilerine bakınca bulduğum rakam 75 Milyon nüfuslu Türkiye’de %12-13 oranında bir gözlük kullanımı olduğuydu. Yani 9-10 Milyon arasında kişi gözlüklü.
Peki hiç merak ettiniz mi her gün kazandığımız, harcadığımız paraların arka yüzündeki kişilerden kaçı gözlüklü?
Optik Gazete okuyucularının çoğunun optisyenlik camiasından olduğunu düşünürsek, gözlük de ortak ilgi alanımızdan biri, eh o zaman bu da tam burada sorulacak soru.
Açıkçası bu soruyu ben kendime sorar sormaz aklıma başka bir soru geldi: “Banknotların arka yüzünde kimler vardı?” İlk çıktıklarında hepsini tek tek incelemiştim, ancak aklımda sadece ilk şairlerimizden Fatma Aliye Hanım, Bebek Camii’nin mimarı Mimar Kemalettin ve Yunus Emre kalmış. Bir de ünlü bir matematikçi olduğunu hatırlıyorum, ama ismi aklıma gelmedi. Ve “hangisi hangi banknotun arkasındaydı, aralarında bir de hayal meyal gözlüklü resim hatırlıyorum ama o kimdi, gerçekten var mı gözlüklü birisi” soruları zihnimde hep havada kaldı.
Gün içinde bir sürü şeye bakıp da görmediğimizin net bir örneği.
Haydi ben size hatırlatmadan siz de bir durun ve düşünün bakalım, gerçekten var mı gözlüklü birisi? Varsa kim?
Var. Hem de 2 kişi. Biri Prof. Dr. Aydın Sayılı. Türkiye’de bilim tarihçiliğinin yerleşmesini sağlamış Ordinaryüs Profesör Doktor ünvanlı bir bilim adamı. Kendisi 1942’de Harvard Üniversitesi’nde bilim tarihi alanında doktorasını tamamlamış ve dünyada bu alanda bilinen ilk doktora derecesinin sahibi. Hemen cebinizden bir 5 TL çıkarın ve bakın, ne kadar tanıdık gelecek gözünüze…
Diğeri ise ünlü Türk Matematikçisi Ordinaryus Profesör Cahit Arf. Kendisi 1964 yılında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) bilim kurulu başkanı olmuş. Onun resmini de 10 TL’lik banknotların arkasında görebilirsiniz.
Madem gözlüklüleri saydık, hepsini anmakta fayda var; 20 TL banknotta Mimar Kemalettin, 50 TL’lik banknotta Fatma Aliye Hanım, 100 TL’nin arkasında Itri olarak bilinen Buhurizade Mustafa Efendi ve 200 TL’lik banknotta Yunus Emre var. Bu kişiler farklı dönemlerden de olsa Türkiye’nin %12-13 gözlük kullanan nüfus oranı, banknotlarımıza %10 artarak yansımış.
Tabii ülkemizdeki durumu görüp dünyadaki paraları merak etmemek olmazdı, ona da hemen bir göz atmak istedim. Elbette ki her ülkenin bugün geçerli paralarını tek tek bulup incelemek çok zaman alırdı, yine de şöyle bir arama yaparak bulduğum farklı ülkelerdeki geçmiş dönemlerin para fotoğraflarına mutlaka bir göz atın. Çok ilginç bulacağınıza eminim…
Güzel günler diliyorum.
Galeri için tıklayınız