Göz bozukluğu olan çocuk, dersi anlayamıyor, yeterli performansı gösteremeyip sadece okulda değil, hayatta da başarısız oluyor. Çünkü çocukluk çağında yapılan erken teşhis ve tedavi, ileriki yaşlarda tedavi edilemeyecek göz hastalıklarının önüne geçiyor. Liv Hospital’dan Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tuğrul Altan, çocukların okula başlamadan önce göz sağlığı kontrolünü yaptırmanın neden önemli olduğunu Optik Gazete için açıklıyor.
-Çocukluk çağında göz kontrolü yaptırmak neden önemli?
Miyopi, hipermetropi ve astigmatizma gibi kırma kusurları, erken tanısı önemli olan göz rahatsızlıklarının başında geliyor. Okul çağı öncesi bu sorunların saptanması, çocukluk çağında mümkün olan ama ileri yaşlarda tedavisi mümkün olmayan göz tembelliğine bağlı kayıpların yaşanmasına da engel olur.
Çocukluk çağının bir diğer göz sorunuysa, şaşılık. Gözlerdeki kayma bazen ebeveynler tarafından net olarak anlaşılamıyor. Düzeltilmemiş kaymalar da görme fonksiyonunda ileri yaşlarda düzeltilemeyecek kayıplara neden olabiliyor. Bu açıdan çocukluk çağında göz kontrolü çok önemli.
-Anne babalar çocuklarında göz bozukluğu olduğunu hangi sinyallerle anlayabilir?
Çocukta göz bozukluğu olduğunu en ele veren durum, televizyonun yakından izlenmesi. Fakat bu, televizyonu yakından izleyen tüm çocukların kırma kusuru olduğu anlamına gelmiyor. Çocuklar izledikleri şeye daha konsantre olabilmek için de televizyona yaklaşırlar. Çocuğun uzaktaki nesneleri ayırt edememesi en önemli bulgu. Fakat bazen dikkat eksikliği, ilgisizlik görme bozuklarıyla karıştırılabilir. Kreş öğretmenleri çocuğun görmesini bazen aileden daha iyi değerlendirebilirler. Öğretmenlerin gözlemleri bu açıdan önemli.
Bunlar dışında, çocuğun gözlerini sık ovuşturması, bir yere dikkatli bakarken gözlerini kısması, normalden fazla ışık hassasiyeti ve gözlerde aşırı sulanma göz bozukluklarına işaret eden bulgulardır.
-Göz sağlığı, okul başarısını ve öğrenme hızını ne derece etkiliyor?
Görme derecesi ve kalitesinin yüksekliği, görsel uyaranların daha iyi, daha hızlı ve daha doğru şekilde algılanmasını sağlar. Bu da yalnızca okulda değil tüm alanlarda ve yaşam boyunca başarıyı etkiler. Sporcularda iyi görmenin reaksiyon zamanını kısalttığı biliniyor. İyi görme, hedeflenen nesnenin görüntüsünün hızlı ve doğru bir biçimde beyne aktarılmasını ve bilginin işlenmesini sağlar. Bu da öğrenmenin hızını ve niteliğini olumlu yönde etkiler.
-Çocuklarda göz muayenesi, ne sıklıkla yapılmalı?
Eğer bebeklik ve erken çocukluk çağında yapılan muayenede bir sorun saptanmamışsa ilk 4 yaş, yılda bir kez muayene yapılması uygun. Daha sonra ergenliğe kadar 2 yılda bir kez muayene yeterli. Eğer bir sorun varsa, doktorun önerdiği biçimde sorunun niteliği ve önemine göre muayene sıklıkları değişebilir.
Çocuklarda göz sağlığını korumak için ebeveynlere tavsiyeler
• Uzun süre yakına odaklanmak, miyopinin gelişmini artırıyor. Bu nedenle özellikle günümüzde çok kullanılan akıllı telefon, tablet ve bilgisayar kullanımına kısıtlama getirilmesi ve çocukların açık hava aktivitelerine yönlendirilmesi uygun olur.
• Ellerin gözlere teması, göz enfeksiyonlarının oluşumunda önemli bir sebep. Bu nedenle çocukların buna karşı uyarılması gerekli. Eğer çocuk gözüne eliyle çok sık temas ediyorsa bunun nedeni göz muayenesiyle araştırılmalı.
• Çocukluk çağının en önemli sorunlarından biri de travmalar. Travma evde, okulda veya sokakta olabilir. Eğitim ve alınacak basit koruyucu önlemlerle bu olayların çoğunun önüne geçilebilir. Bunlar delici, sivri, fırlatılabilen, patlayıcı maddelere çocukların ulaşımının ve oynamasının engellenmesi, çocukların oyun esnasında izlenmesi gibi önlemler. Böyle bir olayla karşılaşıldığında da mutlaka bir göz muayenesinden geçilmesi gereklidir.
• Büyük çocuklarda spor aktivitelerinde, yapılan spora uygun önlemler almak gerekli. Örneğin, yüzmede konjonktivitten korunmak için yüzücü gözlüğü, teniste hem ultraviyole ışınlarını bloke eden hem de darbelere dayanıklı gözlükler gibi gözü korumada yardımcı aksesuarlar kullanılabilir.