Materyal seçiminde, kırılma indisi, Abbe değeri, Yoğunluk ve maliyet belirleyici kriterlerdir.
Mercimek bitkisinin Latince ismi “lens”tir. Gözlük camları da mercimeğe benzediği için İngilizce “lens” olarak isimlendirilir.
Cam ve plastik olmak üzere iki grup materyal vardır. Tarihsel olarak cam lensler ilk sırada yer alır.
Cam mükemmel bir kimyasal terkibe sahiptir. Işığın nerdeyse tamamına yakının içinden geçmesine izin verir. Bu geçiş sırasında camın kimyasal terkibinde bir değişme olmaz. Az bir kısmı camın ön ve arka yüzeyinden yansıma yolu ile kaybolur. Normal camlarda yansıma %8 kadardır. Yüksek indeksli camlarda yansıma %13 kadardır. Bu yansımalar hayal görüntüler oluşturur. Görme kalitesini düşürür. Buda AR kaplamalarla önlenebilir. AR kaplamalar camın optik performansını yükseltir ve daha estetik kılar. Gözlükçülükte kullanıla optik camlar kiristal dökümdür yan kesitinden bakıldığında beyaz renkseme verir.
Pencere camı maddesi yan kesitinde yeşil renkseme verir. Ucuz kalitesiz kaçak, garanti belgesi olmayan camdan üretilen hazır okuma gözlüklerinde belli bir ucuzluğu sağmak için mineral cam olarak pencere camı hammaddesi kullanılır. , abbe değerleri son derece düşük, sözde gözlük camları kaçak gözlükler en küçük kazalarda bile kırılabildiği için gözün yaralanmasına sebep oluyor, göz görme ve cilt sağlığı için ciddi tehlikeler oluşturuyor. Ciltte yaralanma, alerji tahriş, katarakt hatta kansere davetiye çıkarıyor(.Pencere camı maddesi UV radyasyonunu tutmaz) .Sadece UV tutmaması satışının yasaklanması için yeterli kriterdir. Çünkü 5193 sayılı meslek kanunumuz amaç bölümünde toplumun ve fertlerin sağlığını koruma görevini amaç bölümünde yasa ile emretmiştir. Kırıldığında parçaları keskin bıçak gibi yaralanmaya sebep verecek şekil alıyor. Oysa optik camlar kırıldığında mozaik gibi parçalanır. EN ÖNEMLİSİ OPTİK CAMLAR PENCERE CAMINA GÖRE ÜRETİMLERİ GEREĞİ 6 KEZ SAĞLAMLAŞTIRILMIŞTIR.
Optik Cam lenslerin kırılma indisi 1,523 abbe değeri 59 dur. Kırma indisi 1,523 Crown beyaz mineral camlar 290–320 nm UV radyasyonunu önler.
Pencere camı hammaddesinin abbe değeri düşük olduğu içinde, ışık renk komponentlerine ayrılır, görme kalitesini son derece etkiler ve düşürür.
Plastik lensler günümüzde köklü bir öneme sahiptir. Toplum nazarında, teknik olarak gelişmiş ürünlerdir. Günümüzde plastik lensler, cam lenslere tur bindirmiştir. Cam ve plastik lenslerin karşılaştırılmasında ortaya çıkan en belirgin fark bu malzemelerin yoğunluğudur. Plastikler, camlardan daha düşük yoğunluğa sahiptir. Her iki lenste aynı hacımda yapılırsa plastikler daha hafif olacaktır. Optik gözlükçülükte kullanılan CR39 lensler ortalama %40 daha cam lenslerden hafiftir. Orta indeks poliüretan lensler ağırlık olarak cam lenslerin ortalama yarısı kadardır. CR 39 biraz daha yüksek olan yaklaşık 350 nm de UVR nunu tutma özelliğine sahiptir.
Polimetil metakrilat (PMMA veya Akrilik) oftalmik lensler için kullanılan ilk plastik maddedir. İkinci Dünya savaşından hemen sonra temini mümkün oldu. Ancak yüzeyinin kolay çizilir. Günümüzde işporta hazır gözlüklerinde kullanılan malzeme genelde tabak tarak gibi malzemelerin yapında kullanılan akrilik camdır. Bunun kullanılma sebebi de belli bir ucuzluğu temindir. Abbe değeri düşüktür .Kromatik aberasyon meydana gelir .Görme kalitesini düşürür.
Camlar daha stabil ve atmosfer şartlarına daha dayanıklıdır. Plastikler daha esnektir cam kadar sert değildir. Kolay çizilirler. Gözlükçülükte kullanılan plastik lensler, Çizilmeye karşı yüzey direncini artırmak için özel bir reçine ile kaplanabilmektedirler. Buna rağmen hiçbir zaman, cam yüzeyinin direncine ulaşamazlar. Son yıllarda yapılan hydrophobic ve süper hydrophobic. Kaplamalar sayesinde çizilme zaafı epeyce önlenebilmiştir Bu kaplamalar sadece su, kir, toz v.b. etkilere karşı iyi bir performans oluşturmakla kalmayıp, aynı zamanda oluşan bu olağanüstü kaygan yüzey nedeniyle, çizilmeye sebebiyet veren sürtünmelere de mukavemet göstermektedir.
Oftalmik Endüstrisinde; yoğunluk pratik olarak her cm küp için gram ağırlığını ifade eder. .
.CR 39, organik lenslerin kırılma indisi 1,498 abbe değeri 58 dir.Abbe değeri 40 ‘ın üzerinde olan lenslerde kromatik aberasyon bir problem teşkil etmez. İşportada bunu kimse garanti edemez. Abbe değeri düştükçe kromatik aberasyon artar. Abbe değeri refractive index’in bir fonksiyonudur. Düşük abbe değerlerinde tüm cam bünyesinde özelilikle periferde görüntü kalitesi bozulur. Prizmatik etki meydana gelir. .Buna mukabil anormal seviyede Dispersiyon nedeniyle kontrast bozulması olmakta, bu da algılama performansında düşüşe yol açmaktadır
Bütün camlar için 40 üzeri abbe değeri optik açıdan kromatik aberasyon konusunda problem yaratmaz. En iyi görmeyi engelleyen problemlere aberasyon denir. Düşük abbe değerlerinde kullanıcının optik merkezden bakmasını temin etmek kromatik aberasyondan gözleri koruyacaktır. Çünkü optik merkezden ışık kırılmadan geçerek göze ulaşır.
Ayrıca hazır okuma gözlükleri kişiye özel üretilmemiştir. Gözlükçülükte kullanıcının optik merkezden bakması temin edilmelidir. Aksi takdirde prizmatik etki meydana gelir. Baktığı objeyi bulunduğu yerden farklı yerden algılar.
GÜNEŞ GÖZLÜKLERİ
Göz ve görme sağlığınızı tehlikeye atmayın. Unutmayın sadece bir çift gözünüz var. Güneş gözlükleri göz ve görme sağlığınız için çok önemlidir. Pazardan sağlık satın alınmaz. Uluslar arası standartlara göre üretilmiş Güneş gözlüklerinizi, garanti belgesi ile birlikte, Sağlık Bakanlığı tarafından periyodik olarak denetlenen Optisyenlik müesseselerinden satın alınız.
UV radyasyonun cilt ve göz üzerindeki zararlı etkisini bilimsel olarak biliyoruz. UV radyasyonu etkisi kümülatiftir. Bu nedenle küçük yaşlardan itibaren güneş gözlüğü kullanma UV radyasyonundan korunma alışkanlığının geliştirilmesi gerekir. Güneş gözlüğü Türkiye’de bir halk sağlığı problemine dönüşmüştür. Türkiye’de güneş gözlüğü, işporta da dâhil olmak üzere benzin istasyonu, market, Pazar yerlerinde satılmaktadır. İyi bir güneş gözlüğü uluslar arası standartlara göre üretilmiş olması gerekmektedir. İşportada satılan ürünler Uzakdoğu menşeli hurda malzemelerden üretilmiş, ülkemize daha çok kaçak yollarla giren, KAMU sağlığı için tehlike teşkil eden ürünlerdir. Bu ürünler, alerji, cilt kanseri, kolayca kırılabileceği için yüz yaralanmalarına sebep verebilir, kolayca tutuşup yanabilir, UV radyasyonunu yeterli tutmaz, trafik sinyalizasyon renklerini ayırt edemediği için trafik kazalarına sebep verir. Kayıt dışı olduğu için katma değer vergisi kaybına sebep olur.5193 sayılı özel meslek kanunumuz toplumun ve fertlerinin sağlığının korunması yasa ile bizlere emretmiştir. Sonuç güneş gözlüğü renkli iki cam ve sıradan bir çerçeveden ibaret değildir Endişelerimiz ticari değil halk sağlığı adına meslekidir.
Gerekli yasal düzenlemeler yapılarak, Güneş gözlüğü ile ilgili her türlü denetim ve kontrolün Sağlık Bakanlığı eliyle yürütülmesi gereklidir
Göz sağlığınız için, her türlü optik ürünü hekim reçetesi ile Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenen Optisyenlik Müesseselerinden alınız.
Taylan KÜÇÜKER
Eczacı Gözlükçü
Ege Gözlükçüler ve Optisyenler Dernekleri Federasyonu
Eğt kom bşk