7-13 Nisan Dünya Sağlık Haftası...

"Sağlığımızın kıymetini o anlarda daha iyi anlarız."

"Olmaya Devlet Cihanda Bir Nefes Sıhhat Gibi"
Dünya Sağlık Haftası

'Sağlık gibisi yok' deriz biraz başımız bile ağrısa. Başka büyük bir hastalığımız olmaması için dua ederiz. Sağlığımızın kıymetini o anlarda daha iyi anlarız.

Kuşkusuz sağlıklı bir hayat her bireyin yaşamının ilk dakikalarından beri sahip olduğu ve insan olarak doğmasından dolayı elde ettiği en doğal hakkıdır. Bir bireyin sağlıklı olması toplumların sağlıklı olması açısından oldukça önemlidir. Sağlıklı bireyler sağlıklı toplumları oluşturur.

Bu kapsamda ABD'nin San Francisco kenti, 1945 yılında Birleşmiş Milletler Konferansına ev sahipliği yapmıştır. Halk sağlığının dünya barışı ve güvenliği açısından temel olarak alındığı bu konferansta Uluslar Arası Sağlık Örgütü kurulması amacıyla ciddi adımlar atılmıştır. 1945 ile 1948 yılları arasında bir dizi yeni adımlar gerçekleşmiştir. 19-22 Temmuz 1946 tarihlerin de ABD'nin New York şehrinde düzenlenen Uluslar Arası Sağlık Konferansında BM'ye üye olan 51 ülkenin temsilcileri ile beraber FAO, ILO, UNESCO, OIHP, PAHO, Rockefeler Vakfı, Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu ve Kızılhaç yetkilileri Dünya Sağlık Örgütü anayasasını oluşturmuşlardır. 22 Temmuz 1946 tarihinde ise Dünya Sağlık Örgütü Anayasası 61 ülkenin temsilcisi tarafından imzalanmıştır.
1946-1948 yılları arasında kurulan ara komisyonla DSÖ örgütü görevlerini yürütmüştür. Resmi olarak 07 Nisan 1948 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, her yıl 07 Nisan günü 'Dünya Sağlık Günü' olarak kutlanmaya başlanmıştır. Birçok amacı olan DSÖ bu anlamda çözüm üretmeye devam etmektedir. Ülkemizde de 07-13 Nisan haftası Sağlık Haftası olarak kutlanmakta olup, insan sağlığı ile ilgili bir konu belirlenerek çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.

Tarihler boyunca yaşamış milletler, yaşamış oldukları her dönemde çeşitli sağlık sorunlarıyla karşılaşmışlardır. Her dönemin farklı sağlık problemi olduğu gibi, bu hastalıklara karşı geliştirdikleri tedavi yöntemlerini de bulmuşlardır. Tarih boyunca her kültürde tıp, hep en erken gelişen bilim dalı olmuştur. Alternatif tedavi yöntemlerinin dışında deneye ve araştırmaya dayalı bilimsel yöntemlere kadar birçok tedavi yöntemi kullanılmıştır. Her toplum kendi tedavi yöntemlerini yaratmıştır. Tarihte tıbbın gelişmesinde büyük başarı gösteren önemli merkezler vardır. Bunlar arasında Mısır Tıbbı, Mezopotamya tıbbı, Hititler tıbbı ve Homeros devri ilk sıralarda gelmektedir.

Günümüzde ise sağlık açısından her gün yeni bir buluşa imza atılmaktadır. Gelişen tıp ile birlikte tedavi yöntemlerinde de büyük yollar kat edilmiştir. Fakat tıbbın geliştiği gibi sağlık sorunları da çeşitlilik göstermeye başlamıştır. Çağımızın belki de en büyük sorunu olan Kanser hastalığı hala tam anlamıyla tedavi edilememektedir. Bunun yanı sıra gelişen teknoloji yeni hastalıkların da önünü açmıştır.

Bir anlamda aslında yeni bir savaş üretilmiştir. Teknoloji yaydığı radyasyon yüzünden uzun vadede ortaya çıkacak olan hastalıklara temel oluşturmaya başlamıştır. Fazlaca biyolojik savaşla benzerlik gösteren bu durum insanlık için çok ciddi bir tehlike oluşturmaktadır. Öyle ki; korunması pek de mümkün olunmayan radyasyon dalgaları evimizden iş yerimize kadar her yerde bizi kendisine maruz bırakmaktadır.

Bizler insan olarak sağlığı her zaman bir bütün olarak düşünürüz. Yani sağlıklı bir insanın vücudundaki her organın sorun çıkartmaması bizim kaliteli bir hayat yaşamamız için olmazsa olmazlardandır. O yüzden diyemez ki; dişim ağrıyor ama en azından başka bir yerimde bir hastalığım yok. Ya da kolum kırıldı fakat en azından hala yerinde duruyor. Çünkü bizler bütün organlarımız ve uzuvlarımız ile beraber donatılmış bir varlığız. O, yüzden hangisinde bir sağlık sorunu olursa olsun bu bizim yaşam kalitemizi hemen düşürmektedir. Peki, neler yapmalıyız sağlıklı kalabilmek için? Ne gibi önlemler alabiliriz?

Gelişen teknolojinin kötü tarafları olsa da, faydası da azımsanmayacağından kitle iletişim araçları ile artık herkes hangi konuda bilgilenmek istiyorsa bunu çok kolayca yapabilmektedir. Yeter ki araştırmaya birazcık gönlümüz olsun. O yüzden araştırmalıyız ve sağlığımız ile ilgili neler yapabiliriz bunu sorgulamalıyız.

Uzmanlar sağlıklı bir hayat sürebilmek için yapılacakların bir yaşam şekli olması konusunda uyarıyorlar;

a) Sağlıklı besin almakla birlikte, doğru ve yerinde beslenmek de sağlığımız için oldukça önemlidir. Her yıl yapacağınız doktor kontrolleri de olası hastalık teşhisinde erken davranabilmek adına önem arz etmektedir.

b) Bunlarla birlikte yapacağımız spor aktiviteleri de destekleyici niteliktedir. Alkol ve uyuşturucu kullanmamalı, sigarayı hayatımızdan tamamen çıkartarak kendimizin ve de çocuklarımızın sağlığını tehdit etmemeliyiz.

c) Düzenli uyku uyumamız daha zinde bir yaşamın temelini oluşturur. Günde uyuyacağımız 6-7 saatlik uyku ile güne daha zinde başlayabiliriz.

d) Genel vücut temizliğimiz ile de hem fiziksel hem psikolojik olarak kendimizi daha rahat hissedebiliriz. Bunun yanı sıra çağımızın görünmeyen hastalığı stresten de kendimizi korumamız, hem bugünümüz hem de bilinci açık bir yaşlılık dönemi için çok önemlidir.

e) Ayrıca cep telefonları, kulaklıklı müzik aletleri gibi benzer aletlerle mümkün olduğunca az temas kurmalıyız. Çocuklarımızı da telefon, tablet ve bilgisayardan uzak tutmalıyız.

Sağlık fizyolojik olarak da, psikolojik olarak da birbirinden ayrılamaz kuşkusuz. Fakat vücudumuzda özellikle önem göstermemiz gereken iki organımız vardır. Bunlar sağ ve sol gözlerimizdir. Gözümüz olmadan bu hayattaki birçok aktivitemizi yerine getiremeyiz. Bu nedenle göz sağlığımıza ayrıca dikkat etmek ileriki yaşlarımızda daha az sorunla karşılaşmamız demektir.

Göz sağlığımız ile ilgili yapılacaklar aslında çok fazla. Anlık önlemlerden ziyade kalıcı ve süreklilik arz eden önlemler almalıyız. Kısacası alacağımız önlemler bizde yaşam şekline dönüşmelidir. Bunlardan bazıları; güneşin zararlı ışınlarından korunmalıyız. Güneşin ultraviyole ışınları göze zarar vermektedir. İleriki yaşlarda oluşan katarakt, kornea yanıkları gibi hastalıklar güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalındığında daha çok görülmektedir. O yüzden de güneşin ultraviyole ışınlarını bloke eden gözlük veya lens kullanılmalıdır.

Gözlerimiz için de sağlıklı beslenmek çok önemlidir. Yeşil renkli sebzeler, narenciye grubundaki meyveler, tam tahıllı yiyecekler kalp dostu olduğundan, dolaşımın düzgün olmasındaki yararları sayesinde gözlerin de beslenmelerine yardımcı olurlar. Çinko açısından zengin olan gıdalar da (yer fıstığı, yağsız et, bezelye, fasulye) güneşin zararlı etkilerine karşı göze direnç kazandırmaktadır. A vitamini içeren havucu da unutmamak lazım.

Bilgisayar kullanırken 20 saniyelik aralarla bakışlarımızı başka yöne çevirmeliyiz. Uzun süre bilgisayara bakıldığında gözlerimiz çok yorulur ve kurur. Yirmi dakikada bir vereceğimiz yirmi saniyelik aralar ile uzak bir yere bakmak gözlerimize iyi gelecektir. Bunun yanı sıra televizyon veya cep telefonlarına da uzun süre bakmaktan sakınmalısınız.

Gözlerinizde problem varsa bunu kesinlikle ihmal etmemelisiniz. Mutlaka bir doktora başvurmalı tedavi sürecini aksatmamalısınız. 'Yapılan istatiksellerde Türkiye de ortalama göz doktoruna gidilme süresi iki yıl da bir olarak kayıtlara geçmiştir'. Bu da oldukça uzun bir süredir. Bu durumun kişiye getirdiği olumsuzlukların yanında dünya ekonomisine de zararları üst düzeydedir. Global ekonomi üretkenlik kaybı görme kusurlarının düzeltilmemesi nedeniyle 2014 yılı verilerine göre 275 milyon Amerikan Dolarıdır.

Kontak lens kullanıyorsanız eğer lenslerinizin hijyenine çok önem vermelisiniz. El temizliği bunun en başında gelmektedir. Doktorunuzun vermiş olduğu lensleri kullanma talimatına uygun bir şekilde kullanmalısınız. Uyurken, banyodayken, ya da yüzerken lens kullanım kurallarına mutlaka uymalısınız. Ayrıca ülkemizde kontak lensler gözün korneasına takılan tıbbi bir cihaz olduğu için 5193 sayılı Optisyenlik Kanunu gereği yalnızca optisyenlik müesseselerinde satılır. Siz siz olun sakın internetten online kontak lens almayın. Yetkisiz ve yasa dışı online kontak lens satış yapan internet siteleri Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenmediği için her tür sahte, kaçak ve süresi geçmiş kontak lens alma riski bulunmaktadır.

Geçmişte yaşamış olduğunuz rahatsızlığınız var ise bunlar da göz sağlığınız için tehlike oluşturabilir. Doktor kontrollerinde hekiminizle bu ayrıntıyı paylaşmak sizin yararınıza olacaktır.

Ayrıca sigara her organımıza olduğu gibi gözümüze de zarar verir. Gözlerinizde kuruluğa sebep olurken katarakt riskini arttırır. Sigarayı hayatımızdan tamamen çıkartmalıyız.

Kullandığınız makyaj malzemeleriniz de tarihi geçmiş ürünler olmamalıdır. Kullandığınız ürünlerin tarihlerine arada sırada göz atmalısınız. Ayrıca aile bireyleri ya da arkadaşlarınızla göz makyajı malzemelerini ortak kullanmamalısınız.

Tabii bazen bunları yapmak da çözüm olamamaktadır maalesef. Çünkü yaşadığımız bu çağda gözlerimiz için tehdit oluşturan en büyük tehlike piyasalardaki sahte ve kalitesiz ürünlerdir. İnsan simsarları göz sağlığını da hiçe saymaktadırlar. Bugün yasal olmasa da, işportada veya internette yakın gözlükleri, gözlük çerçeveleri ve kontak lensler satılmaktadır. Ayrıca işportada satılan ultraviyole koruyucusu olmayan güneş gözlükleri de göz sağlığı için büyük tehdit yaratmaktadır. Göz sağlığını hiçe sayanlar fütursuzca satış yapmaya devam etmektedirler. Sırf daha ucuz diye satın alınan bu ürünler, kullanım sonrasında gözlerde tedavisi mümkün olmayan hastalıklara davetiye çıkartmaktadır.

Sağlıklı yaşam dileklerimle...