Gece Körlüğü Nedir, Belirtileri, Teşhis, Tedavisi

Gece körlüğü tıp literatüründeki ismi ile niktalopi, geceleri ya da restoran, sinema salonu gibi zayıf veya loş ışık koşullarında iyi görememe rahatsızlığıdır. Çoğunlukla iyi aydınlatılmış bir ortamdan az aydınlatılmış bir ortama geçişte görme kabiliyetinin hızlı bir şekilde uyum sağlayamama durumu ile kendini gösterir. Gece körlüğü olan kişiler açık bir gecede yıldızları görmekte veya sinema salonu gibi karanlık bir odada yürümekte zorluk çekebilirler. Bu durum tek başına bir hastalık olmayıp, çoğunlukla retina problemlerinden kaynaklı altta yatan göz rahatsızlığının belirtisidir. Gece körlüğü, genetik faktörlere, retina hastalıklarına veya beslenme eksikliklerine bağlı olarak gelişebilir. Bu sorunlar, görsel bilgi işleme sürecinde aksaklıklara yol açar ve gece görme yeteneğini olumsuz etkiler. Tedavi, genellikle altta yatan nedenin belirlenmesine dayanır.

Gece Körlüğü Nedir?

Gece körlüğü, kişilerin düşük ışık koşullarında görememe veya zorluk yaşama durumudur. Retinanın ışığı algılamak ve bilgiyi optik sinir aracılığıyla beyne iletmek konusundaki sorunlardan kaynaklanır. Gece körlüğü, aile öyküsünde gece körlüğü rahatsızlığı bulunması, vitamin A eksikliği veya bazı göz hastalıkları gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Özellikle retinanın ışığa duyarlı hücreleri olan çubuk hücrelerin hasar görmesi gece körlüğüne yol açar.

Gece Körlüğü Nedenleri Nelerdir?

Gece körlüğü, gece veya ışığın az olduğu ortamlarda görmeyi çok zorlaştıran çeşitli göz rahatsızlıkları için kullanılan genel bir terimdir. Genellikle başka bir rahatsızlığın sonucu olarak ortaya çıkar. Yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:

Aile Geçmişi

Gece körlüğü genellikle genetik bir yatkınlık ile ilişkilidir. Aile geçmişinde gece körlüğü öyküsü olan kişilerde, genetik mutasyonlar çubuk hücrelerinin normal işlevinin bozulmasına neden olabilirler.

A Vitamini Eksikliği

A vitamini eksikliği gece körlüğünün en yaygın görülen nedenlerinden biridir. Retinol olarak da adlandırılan A vitamini, sinir uyarılarının retinada görüntüye dönüştürülmesinde rol alan bir vitamindir. Vücutta yetersiz miktarda A vitamini olması gece görüşü için gerekli pigment olan rodopsin üretimini etkiler. A vitamini eksikliği, çubuk hücrelerinin düşük ışık koşullarında uygun şekilde tepki verememesine ve gece körlüğüne yol açabilir.

Göz Ameliyatları ve Yaralanmalar

Göz ameliyatları veya travmatik yaralanmalar, retina dokusunu etkileyebilir ve gece körlüğüne neden olabilir. Katarak ameliyatı gibi cerrahi müdahaleler ışığın retinaya ulaşmasını etkileyebilir. Lazer göz ameliyatları sonrasında, gece görüş yeteneğinde geçici bir azalma yaşanabilir. Göz ameliyatları sırasında kullanılan teknikler ve cerrahi müdahaleler, bazen gözde ışığa karşı hassasiyetin artmasına neden olabilir. Ayrıca, göz yaralanmaları veya travmalar, retina veya göz sinirlerinde hasara neden olarak gece körlüğüne yol açabilir

Glokom (Göz Tansiyonu)

Göz içindeki yüksek basınç nedeniyle görme sinirinde veya retinadan gelen sinir liflerinde hasar oluştuğunda bu rahatsızlık meydana gelebilir. Glokom genel olarak görme hassasiyetini etkilediğinden gece görüşünde de sorunlar oluşturabilir. Sinir liflerinin hasarı hem gündüz hem de gece görüşü etkileyebilir.

Katarakt

Katarakt, gözlerin içindeki merceğin hasar görmesi sonucu bulanık veya bulutlu görmeye neden olan bir rahatsızlıktır. Bu bulanık görme durumu, düşük ışık koşullarında net görmeyi zorlaştırabilir. Ayrıca hastalar gece, parlak ışıkların etrafında haleler görebilirler.

Retinitis Pigmentoza

Retinitis pigmentoza, retinada bulunan hücrelerin hasar görmesine neden olan genetik bozukluklar sonucu oluşabilir. Retinadaki fotoreseptör hücreler hasar almaya başladığında, kişiler geceleri görmekte zorlanırlar ve görüşlerinde kademeli bir düşüş başlar.

Diyabet

Diyabet, göz merceğinin şeklini etkileyebilir ve gözlerdeki kan damarlarına hasar vererek diyabetik retinopati adı verilen bir rahatsızlığa neden olabilir. Diyabetik retinopatinin en yaygın belirtilerinden biri de gece görüşünde meydana gelen zayıflıktır.

Keratokonus

Keratokonus, korneanın zayıflamaya ve incelmeye başlaması ile şeklinin düzensiz hale gelmesi nedeniyle meydana gelir. Bu durum, gözün düzgün bir şekilde odaklanmasını engeller ve görüşün zayıflamasına neden olur.

Miyop

Miyop kişiler, uzaktaki görüntü ve nesneleri bulanık görür. Bu durum, düşük ışıktaki görüşü etkileyebileceğinden az ışıklı ortamlarda görüş de bulanık olabilir.

Gece Körlüğü Belirtileri Nelerdir?

Herkes düşük ışık seviyelerinde ayrıntıları görmekte zorlanabilir, ancak gece körlüğü rahatsızlığında altta yatan duruma bağlı olarak farklı belirtiler görülebilir. Gece Körlüğünün belirtileri genellikle şunları içerir:

• Gece gökyüzünde yıldızları görememek
• Loş ışıkta odaklanma zorluğu
• Bulanık veya bulutlu görüş
• Aydınlık bir ortamdan karanlık bir ortama geçerken rahatsızlık
• Zayıf çevresel görüş
• Uzağı görmede zorluk
• Işıkların etrafında parlama veya haleler görmek
• Gece araç kullanmayı zorlaştırabilecek ani parlak ışıklara uyum sağlamada sorunlar
• Baş ağrısı ve mide bulantısı
• Işığa duyarlılık

Gece Körlüğü Neden Olur?

Göz, çevresel ışık ve görsel bilgileri algılayarak görmeyi sağlayan karmaşık bir organdır. Retina, gözün iç tabakasıdır ve bu dokuda bulunan koni ve çubuk hücreleri, görme sürecinde önemli bir rol oynar. Koni hücreleri, renkli görme ve aydınlık ortamlarda görüntü netliği sağlama konusunda önemlidir. Çubuk hücreleri ise düşük ışık koşullarında ve gece görmeyi sağlar. Renksiz ve daha hassas olan çubuklar, düşük ışıkta daha etkili bir şekilde çalışır ve bu sayede gece görüşünü mümkün kılarlar. Gece körlüğü, çubuk hücrelerinin işlev bozukluğu veya azalışı nedeniyle düşük ışık koşullarında görme zorluğu olarak ortaya çıkar.

Gece Körlüğü Tedavisi

Gece körlüğü, gece veya az ışıklı ortamlarda görmeyi çok zorlaştıran çeşitli göz rahatsızlıkları nedeni ile meydana gelir. Bu nedenle tedavi, altta yatan hastalıklara yönelik gerçekleştirilebilir. Gece körlüğünün tedavi seçeneklerinden bazıları şunlardır:

• Miyop rahatsızlığında doktor tarafından verilen gözlük veya kontakt lensler gece körlüğüne faydalı olabilir.
• A vitamini eksikliği, gece körlüğünün önde gelen nedenleri arasındadır. Bu durumda, doktorlar genellikle A vitamini takviyelerini önerirler. Karotenoid içeren besinler de, özellikle havuç, tatlı patates ve ıspanak gibi, A vitamini sağlamak için önemlidir.
• Göz ameliyatları veya yaralanmaya bağlı olarak oluşan gece körlüğü durumlarında, cerrahi müdahale gerekli olabilir. Katarakt ameliyatı veya kornea transplantasyonu gibi cerrahi prosedürler, görme problemlerini düzeltebilir.
• Göz rehabilitasyonu, gece körlüğü yaşayan kişilere özel eğitim ve egzersizlerle görme becerilerini geliştirme konusunda yardımcı olabilir. Tedavi özellikle göz koordinasyonu veya kontrast duyarlılığı gibi alanlarda sorun yaşayanlar için faydalı olabilir.

Gece Körlüğü Nasıl Önlenir?

Kişilerin yaşam tarzı alışkanlıklarını dengeli beslenme ve egzersiz programları ile bağışıklık sistemini güçlendirecek şekilde değiştirmeleri göz sağlığına katkı verebilir. Gece körlüğünü önlemek için kullanılan bazı yöntemler şunlardır:

• Dengeli beslenme bağışıklık sistemini güçlendirip göz sağlığına faydalı olur. A vitamini eksikliği gece körlüğünün en yaygın nedenlerinden biridir. Havuç, kavun, balkabağı, ıspanak, süt, yumurta gibi A vitamini içeren yiyeceklerin yeterli miktarlarda tüketilmesi önemlidir.
• Düzenli göz muayeneleri, potansiyel göz hastalıklarını erken teşhis etmeye yardımcı olabilir. Göz kontrolleri, göz sağlığını korunması için önemlidir.
• Görme sorunları varsa, doktor tarafından verilen uygun gözlük veya lens kullanımı görme kalitesini artırabilir. Bu medikal yardımcılar gece körlüğü riskini azaltabilir.
• Doktor kontrolünde yapılan düzenli egzersizler göz basıncını ve kan şekeri düzeylerini dengeleyebilir ve göz rahatsızlıkları riskini azaltabilir.
• Uzun süreli bilgisayar ekranına bakmak veya televizyon gibi diğer dijital ekranlar karşısında geçirilen zaman, dijital göz yorgunluğuna neden olabilir. Ekranlardan uzaklaşmak ve düzenli mola vermek göz sağlığını koruma açısından önemlidir.

Sık Sorulan Sorular

Gece Körlüğü Teşhisi Nasıl Yapılır?

Gece körlüğü teşhisinde doktor hastanın gece görüş yeteneğini durumunu belirlemek üzere çeşitli testler uygular. Göz retinasının elektriksel aktivitesini ölçmek için Elektroretinogram (ERG) testi, gözlerinin farklı bölgelerindeki ışık algısını değerlendirmek için göz alanı testi kullanılabilir. Ayrıca, göz içi basıncını kontrol etmek amacıyla tonometri testi yapılabilir. Göz dibi muayenesi de gözün arka kısmındaki retinayı ve optik siniri incelemek için kullanılır.

Evde Gece Körlüğünü Tedavi Etmek İçin Ne Yapabilirim?

Gece körlüğü rahatsızlığında doktor kontrolünde teşhis ve tedavi yapılır. Gece körlüğünü önlemede evde bazı uygulamalar katkı sağlayabilir. Eksikliği var ise beslenme alışkanlıklarına A vitamini açısından zengin besinler eklenebilir. Ekran kullanımını sınırlayarak gözleri dinlendirmek yardımcı olabilir.

Gece körlüğü günlük yaşamda ciddi zorluklar veren bir rahatsızlıktır. Erken teşhis ve tedavi ile altta yatan nedene göre tedavi yöntemleri kişilerin yaşam kalitesi arttırılabilir. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri önemlidir. Gece körlüğü belirtisi bulunan kişiler hastanelerin göz polikliniğinden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.

Kaynak: www.anadolusaglik.org