Sağlıklı gözün ilacı lutein

SELAHATTİN DÖNMEZ

Göz sağlığı beslenmeyle doğrudan ilgilidir. Gözle ilgili problemler yetersiz beslenme sonucunda hızla kendini gösterir. Yaşla birlikte görmede azalma, göz kuruluğu, katarakt, sarı nokta hasarı ile oluşan makula dejenerasyonu doğru beslenmediğimizde karşımıza çıkacak en önemli problemlerdir. Göz sağlığını koruyan, süper antioksidan nitelikteki besin öğelerinden zengin beslenerek tüm bu problemlere karşı korunmak çok kolay. Son zamanlarda ön plana çıkan, bir diğer gözü koruyan bileşen lutein adeta son dönemlerin parlayan yıldızı.

ÇEVRESEL ETMENLER
Katarakt, glokom, diyabet kaynaklı göz retina hasarı, makula tabakası hasarı gibi birçok hastalık hem hayat kalitesini olumsuz etkiler hem de hastalığın ilerlemesi görme kaybı için risk teşkil eder. Sağlıklı bir görme işleminde, göz lensi ışığı toplar ve beynin işleyebileceği bir görüntü oluşturarak retinaya odaklar. Genetik faktörler veya oksidatif stres, aşırı ışık maruz kalmak, yetersiz beslenme, sigara içme gibi çevresel bileşenler lensi ve retinanın merkezi bölümünde yer alan makula tabakasına hasar vermesi görme sorunlarına neden olabilir.

LUTEİN NEDİR?
Lutein antioksidan özellikteki karotenoid sınıfında yer alır. Yağda çözünen bir moleküldür, sarıyla kahverengi arası bir renge sahiptir. Yeşil yapraklı ve sarı-turuncu sebze ve meyvelerde yüksek miktarda bulunur. Lutein göz sağlığında görevli diğer bir molekül olan zeaksantin ile birlikte gözün retina tabakasında yer alır. Bu iki molekül retinadaki mavi ışığın yüzde 90'ını emer, görme yeteneğini geliştirir, göz tabakalarına zarar veren serbest radikallerin aktivitesini engeller, göze gelen zararlı ışınların etkisinden gözü korur, göz hastalıklarını önler ve görme keskinliğini artırır. Bilimsel araştırmalar luteinin zeakstantin ile birlikte yaşa bağlı gelişen maküler dejenerasyon ve kataraktta etkili olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte bazı çalışmalar luteinin diyabet tedavisinde, bilişsel durumun iyileştirilmesinde, servikal, meme, özofagus, prostat, akciğer ve kolon kanserlerinin önlenmesinde ve kalp damar sağlığını geliştirmede de yararlı olabileceğini gösteriyor.

KALBİ VE CİLDİ DE KORUYOR
Lutein vücudumuzdaki diğer bir antioksidan olan glutatyonun geri dönüşümüne yardımcı olduğundan, hücre hasarı oluşturan oksidanlara karşı iki kat güçlü bir moleküldür. Bu etkileri kanser hücrelerinin çoğalma yeteneklerini baskılayabilmekte, LDL kolesterolü azaltarak damarlarda plak birikimini önleyici ve kalp hastalıkları riskini azaltıcı etki oluşturabilir.

BESİNLERDEN SAĞLAYIN
Vücutta lutein üretilmez bu nedenle luteini besinlerden sağlarız. Ebegümeci, kuşkonmaz, kereviz, maydanoz, ıspanak, ısırgan otu, lahana, kabak, rezene, pazı, dereotu, nane, tere, semizotu, roka, havuç, çarliston biber, yumurta, avokado, ahududu, incir, üzüm, Antep fıstığı gibi pek çok besin kaynağında bulunur. Lutein için önerilen resmi bir tüketim miktarı yoktur. Ancak bilimsel araştırmalar gözü koruyucu ve sağlığı geliştirici etki için günde en az 6 miligram tüketimin fayda sağladığını gösteriyor. Lutein yağ varlığında vücutta daha kolay emildiğinden lutein içeren bu sebzeleri özellikle zeytinyağı ile pişirmenizi, salatalarınıza zeytinyağı, avokado ve çiğ kuru yemişleri ekleyerek tüketmenizi öneririm. Yumurta luteinin yanında zeaksantin içeriğine de sahip olduğundan göz sağlığı için en önemli besindir.

BESİN TAKVİYESİ
Ulusal Göz Enstitüsü besinlerle yeterli alımın sağlanamaması durumunda besin takviyesi olarak lutein kullanılmasının göz sağlığını olumlu etkilediğini söylüyor. Yani eğer siz sebze, meyveleri ve kuruyemişleri yeterli miktarda içeren bir beslenmeye sahip değilseniz luteini takviye etmenizi öneririm. Genellikle lutein için önerilen takviye doz 6-10 miligram olmakla birlikte çalışmalar günde 15 miligram takviye lutein almanın güvenli olduğu gösterilmiştir.

Yüksek lutein diyetiyle 3 günde 1 kilo

KAHVALTI
Antep fıstıklı yulaf Lapası
Malzemeler: 2 yemek kaşığı yulaf, 1 çay bardağı süt, 12 adet yaban mersini, 30 gram antep fıstığı, 1 çay kaşığı tarçın
Yapılışı: 2 yemek kaşığı yulaf ve 1 çay kaşığı tarçını bir tavaya koyun ve ısıtın. Üzerine 1 çay bardağı sütü ekleyerek pişirin. Kaseye boşaltın ve üzerine bir avuç kadar Antep fıstığını ve 12 adet yaban mersini ekleyerek tüketin.

ÖĞLE
Ispanaklı yumurta
Malzemeler: 1 küçük boy soğan, 100 gram ıspanak, 1 yemek kaşığı zeytinyağı, 1 tatlı kaşığı pul biber
Yapılışı: Zeytinyağında soğan ve ıspanağı hafif kavurun, üzerine 1 yumurta kırın ve pul biberi ekleyin. 1 dilim tam buğday ekmeği

AKŞAM
Fırınlanmış somon fileto, buharda sebze (kuşkonmaz, havuç, brokoli)
Malzemeler: 150 gram somon fileto, 1 adet kırmızı biber, 1 adet yeşil biber, nane, kekik, karabiber
Yapılışı: Kuşkonmaz, havuç ve brokoliyi iyice yıkayın. Havuçları doğrayın ve kuşkonmaz ve brokoli ile birlikte fırın tepsisine yerleştirin. Üzerine somon filetoyu ve baharatları ekleyin ve 180 derece fırında 30 dakika kadar pişirin.

Bol yeşillikli salata
Malzemeler: 1 kase maydanoz, 1 kase marul, 1 kase dereotu, 1 kase tere, yarım olgunlaşmış avokado, 1 yemek kaşığı zeytinyağı, bol limon
Yapılışı: Tüm sebzeleri iyice yıkadıktan sonra ince ince doğrayın, geniş bir kaba alın, üzerine avokadoyu, zeytinyağını ve limonu ekleyip karıştırın.
Ara Öğün: 1 orta boy kivi

Kaynak: www.sabah.com.tr