Miyop İlerlerken Gözümüzde Neler Oluyor?

Göz Hastalıkları Op. Dr. Selim Hüsrevoğlu

Miyop İlerlerken Gözümüzde Neler Oluyor?
Miyop ilerlerken gözlerde önemli tahribatlar yapar ve gözdeki ölçüler değişir.
1.Göz uzar, top gibi iken yumurta gibi olur.
2.Göz ön merceği (Kornea) dikleşir, öne doğru konikleşir.
3. Göz ön merceği kornea incelir.

4. İncelen kornea kırışır ve astigmat oluşur.
5.Gözün dışındaki beyaz tabaka sklera incelir, göz dış kaslarının baskısı ile gözde astigmata neden olan yamulma ortaya çıkar.
6.Retina incelir. Buna bağlı olarak çatlar, eprir, delikler oluşur.
7.Göz dibinde damar tabakası koroidea incelir, damar sisteminin bozulması sonucu beslenmeyen alanlar oluşur.
8.Göz orta suyu vitreus ‘un yapısı bozulur, görmeyi bozan lekeler oluşur.
9.Lensin yapısı bozulur, katarakt (Perde) 10 yıl erken gelir.
10.Göz tansiyonu gelişir, göz tansiyonu 10 yıl erken başlar.
 
MİYOP İÇİN YAPILAN ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMEK:
Göz ölçümlerinizi yaptırınız, bazı konuları değerlendirmek gerekir: Miyopların çok büyük kısmı aksiyal miyoptur.
Ölçümler normal ama miyop: Gözün ön arka çapı, kornea kamburluğu normal ama göz miyop olabilir. Bu durum refraktif miyop grubundadır. Lens ve kornea’ da aşırı kırma ve indeks değişimi söz konusudur.      

                    
Ön arka çap uzamasını değerlendirmek:
Yaş: Gözün ön arka çapını değerlendirilirken yaşa göre uzama göz önünde bulundurulmalıdır. Bebekte 16 mm. olan ön arka çap giderek uzar.

Uzama: Miyopta numara ilerledikçe göz ön arka çapı uzar ve 30 mm.ye kadar çıkabilir. 1 mm.lik uzama 3 derece miyop yapar. Göz uzadıkça görüntü gören nokta foveanın önüne düşmektedir. Uzadıkça bu aralık da uzamakta ve netlik kaybolmaktadır.

Miyopta gözün ön arka çapı mutlak ölçülmelidir. Bu siliyer veya axial dönemi belirler ve göz doktoruna neler yapması konusunda yol çizer. Yaş ilerlerken göz ön arka çapı 16-22 mm arasında ilerleme gösterir. Her yaşa göre gözün ön arka çapı belirlidir. 22 mm 24 yaş ve üzeri kişinin ön arka çapının son uzaklığıdır. Miyopta 28-29 mm.lere uzar.

Gözün telafi mekanizması: Göz uzarken görmeyi telafi edecek koruyucu önlemler gelişir:
*Göz içindeki lensin yapısında değişiklikler.
*Odaklama ve uyum gücünün güçlenmesi.
*Gözün kırıcı ortamlarındaki farklılaşmalar daha az numara ile görmeyi sağlamaktadır.
Göz ön arka çapı uzun gözlük numarası düşük:  Bazı gözler uzamış olduğu halde daha az numara ile görmektedir.
*Doğuştan göz ön arka çapı uzundur. Örneğin iri eller gibi. Göz yapıları ona uyum sağlamıştır. İlerlemeyi izlemek gerekir.
*Uzamasına rağmen odaklamayı sağlayan göz içindeki lens çok iyi alışmakta ve kusuru telafi etmektedir.

Gözün ön arka çapının uzaması neden önemli?

Göz top gibi iken yumurta gibi olur. Uzama anında korneada dikleşme, incelme, kırışma (astigmat) oluşması oluşur. Göz arka kutbunda retina da incelme, hücre ve dokuların birbirinden uzaklaşması ileride çatlamalara, yırtıklara neden olur. Bu gözdeki siyah uçuşmalarını ana nedendir. 1 mm uzama miyopta 3 diyoptri artışa neden olur.

Siliyer kasın normal fonksiyonunu görmesi neden önemli?

Güçlü ve normal fonksiyonlu bir siliyer kas gözlüksüz görmeyi sağlar. Miyop bir kişinin normal görmesi bu kasın çalışır hale getirilmesiyle sağlanır.
Gözlük fonksiyonları üstlendikçe: Odaklama ve uyum fonksiyonlarını gözlük üstlendikçe siliyer kasın gücü giderek azalır. Azaldıkça daha fazla numara verilerek açık kapatılmaya çalışılır, bu da gözlükte ilerleme demektir. Göz doktoru numarayı artırma yerine siliyer kası güçlendirecek egzersizler vererek net görmeyi sağlamalıdır.  

   
Özel durumlar: Bazı göz hastalıklarında ön arka çap normal değerlerde olduğu halde miyop gelişir. Burada göz içindeki lens şişmektedir. ROP bunlardan biridir. 7-8 numara kadar miyop gelişir. Oksijen veya göze lazer uygulaması sonucu lensin beslenmesi bozulur. Ailede miyop yoksa ve uygun bir yaşam tarzı çizilirse miyop bu düzeyde durur.
Diyabet (Şeker hastalığı), kortizonlu ilaçlar, stres ön arka çap normal değerlerde iken miyop oluşumuna neden olur.

Kornea incelemeleri: Miyopta göz ön merceği korneada önemli değişiklikler kornea topografisi ile değerlendirilebilir.

Kornea kavsi:  7.80 mikron civarındadır. Dikleştikçe, konikleştikçe 720 civarına düşer. Düzleştikçe 820 nin üzerine çıkar.

Korneanın öne doğru uzaması veya düzleşmesi: Göz ön merceği ölçümü 780-790 civarında iken miyop ilerledikçe 720 civarına düşer. Bu korneadaki dikleşmeyi ifade eder. Rakam küçüldükçe daha fazla dikleşiyor demektir. Korneanın normal düz halinden dik hale gelmesi diğer bir miyop ilerleme göstergesidir.

Korneanın düzleşmesi başka bir hastalık demektir. Aksiyal miyopta kornea dikleşir. Yüksek ve doğuştan gelen miyoplarda kornea düzleşir.
*820 kavsindeki olan bir göz başka hastalıklar yönünden izlenmelidir.

Kornea kalınlığı: Korneanın kalınlığı 580 mikron civarıdır. Miyop ilerlerken kornea da incelir 500 mikronun altına düşebilir. Kornea kalın olursa (6,0 mikron ve üzeri) korneanın yapısı bozulmaz, dikleşmez. Uzama gözün beyaz kısmı sklera’ nın arka kutbunda olur. Kornea incelirse
*Astigmat oluşur ve ilerler.
*Kornea incelirse ileride lazer uygulaması olumsuz etkilenir.

Kornea kalınlığında incelme. Miyop ilerledikçe ortalama 570-580 mikron kalınlığında olan göz ön merceği kalınlığı miyop ilerledikçe azalır 470-480 mikron civarına düşer.   

          
Kornea neden incelmemeli?
*Kornea incelirken kavsinde de dikleşme ortaya çıkar.
*Korneanın incelmesi astigmat oluşmasına neden olur. Astigmatlı bir göz, gözlük de taksa normal bir göz gibi net görmez. Görüntülerde sünme, uzama, uçuşmalar oluşur.
*Korneadaki incelme ileride yapılacak bir lazerle gözlükten kurtulma ameliyatı şansını (!) kaybettirir.
 
Retina-koroidea kalınlığı ölçümü: OCT RNFL muayenesi ile retina ve koroidea kalınlığı ölçülmelidir. Bu miyopta göz dibi bozulmalarının önlenmesi için göz doktorunun tedavi anahtarıdır. Özellikle retinanın sinir lifleri tabakası iyi değerlendirilmelidir. Retina kalınlığı 280 mikron, retina sinir lifleri tabakası 110 mikron civarındadır, miyop ilerledikçe bu kalınlıklar da incelir. 200 mikron ve aşağısı çatlama ve yırtılma yönünden risklidir. Koroidea retina kadar esnek olmadığı için önemli bozukluklar ortaya çıkar.

Maküler bölge incelemesi. Fovea gözün gören noktasıdır, gözün ön arka çapındaki uzama buranın beslenmesini bozar, görmeyi sağlayan hücrelerde yapısal bozuklulara neden olur.
Koroidea’ nın durumu:  Koroidea miyop ilerlerken incelir. Koroidea gözün beslenmesinden sorumlu,  retinanın altındaki damar tabakasıdır. Gözün ön arka çapındaki uzama kan dolaşımını da bozar. OCT ile koroidea değerlendirmeli ve normal kan akımı sağlanmalıdır.

*Koroidea retina dokularını besler. Damar sistemindeki yetersizlik beslenmesi bozuk, harabiyete uğramış atrofik alanlar oluşturur. Bu bölgeler görmez veya az görür.
*Koroidea esnekliği retina kadar olmadığı için gözün ön arka çapının uzamasına ayak uyduramaz. Yer yer retina dokusunun olmadığı alanlar ortaya çıkar.  

                                                       
 Lensin durumu: Göz içindeki lensteki değişimler miyop oluşmasına neden olur. Gözün ön arka çapı ve kornea kavsi normal değerlerde iken miyop oluşmuşsa

*Siliyer kas yeterince fonksiyonel değildir. Fonksiyondaki gerileme gözlük camı ile telafi edilir. Bu miyop’ un siliyer dönemidir, gözlük verme yerine siliyer kas egzersizle fonksiyonel hale getirilmelidir.

*Lensteki şişme miyop nedenidir. Lensteki şişmeye neden olan diyabet, stres, kortizonlu ilaç kullanımı durumları araştırılmalıdır. Doğumsal olarak lensin şişkin oluşması da miyop oluşturur.

*ROP önemli bir miyop nedenidir, göz numarası 7-8 numaraya kadar çıkar.

*Lensin çevresindeki liflerde gevşeme, liflerin bir kısmının yerinden ayrılmış olması odaklamada yetersizlik oluşturur. Bu durum gölük numarası artırılarak giderilmeye çalışılır.

Gözyaşı ölçümü: Gözyaşı düzeyi azalınca görmedeki netlik azalır. Görme gayreti göz üzerinde dış kasların baskısına yani balon olayına neden olur.

Sklera’ nın incelmesi: Sklera göz küresini saran beyaz tabakadır. Miyopta sklera incelir. Bu göz küresinin yamulması, astigmat oluşması ve gözün ön arka çapının daha fazla uzayarak miyop’ un artması demektir. Genetik özellikli miyoplarda sklera’ nın sertliğini ve direncini sağlayan kollajen liflerinde bozulmalar olabilir. Bu göz küresinin bir bütün olarak her yöne büyümesine neden olur.

Astigmat oluşması: Korneadaki incelme, göz küresindeki yamulma,  göz kasları arasındaki dengesizlik göz içindeki lenste ve korneada kırışmadan kaynaklanan astigmata neden olur.
Göz küresinin yamulması: Göz kapağının gerginliği, göz dış kaslarının baskısı ve bu kaslar arasındaki dengesizlik sklerası incelen göz küresinde yamulmaya neden olur.

*Yamulma astigmata neden olur.
*Görme ekseninde oluşan sapma görüntünün sarı nokta dışına düşmesine neden olur. Bu görmenin azalmasına neden olur.

Miyopta ilerlemenin gözde yaptığı değişiklikler:
Miyop uzağı görme kusurudur ve refraktif veya aksiyal tipte olur.

Refraktif tip az rastlanır. Ön mercek kornea kavsinde, lenste, kırıcı ortamların indeksinde (ışık geçirgenliğinde) sorun vardır.

Aksiyal tip miyop: Okul çağında gözün ön arka çapında uzama sonucu ortaya çıkar. En fazla rastlanan tiptir. Burada anlatılanlar aksiyal miyopla ilgilidir.