Sesin En Büyük Düşmanı Sigara!

16 Nisan tüm dünyada Dünya Ses Günü olarak kutlanıyor. Ses sağlığının önemine dikkat çekilen bu günde farkındalık oluşturulması amaçlanıyor.

Üsküdar Üniversitesi NP İstanbul Beyin Hastanesi KBB Uzmanı Prof. Dr. Murat Topak, sesin insan iletişiminde en önemli araç olduğunu söyledi.

Sesteki Değişiklikler Mutlaka İzlenmeli
Birçok insanın mesleğini ancak sesini kullanarak sürdürebildiğini ancak öğretmen, sanatçı, spiker, şarkıcı ve din görevlisi gibi kişilerde ses hastalığının daha da önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Murat Topak, şöyle konuştu:
“İnsanlardaki ses telleri oldukça özelleşmiş olup tabakalı bir anatomik yapıya sahiptir. Yüzeydeki örtücü epitel ile alttaki gövdeyi oluşturan kas tabakası arasında yer alan 3 tabakalı gevşek bağ dokusu katmanı nedeniyle, ses teli üzerindeki örtü alttaki gövdeden bağımsız olarak bir dalgalanma hareketi meydana getirebilmektedir. Bu örtü-gövde mekanizmasının bozulması nedeniyle ses kısıklığı ortaya çıkar. Ses tellerinin bu tabakalı yapısında bozulma sonucu ortaya çıkan ses kısıklığı sesi uygunsuz ve kötü kullanmanın bir belirtisi olduğu gibi, kötü huylu gırtlak hastalıklarının da başlangıç bulgusu olabilir. Bu nedenle seste değişiklik meydana gelen her hasta dikkatle muayene edilerek buna yol açan etkenler belirlenmeli ve gerekli tedaviler uygulanmalıdır.”

15 Günden Uzun Süren Ses Kısıklığına Dikkat
Üst solunum yollarını etkileyen enfeksiyonların bir bölümünde hastalıktan ses tellerinin de etkilenmesi sonucu ses kısıklığının ortaya çıkabileceğini ifade eden Prof. Dr. Murat Topak, “Bu durum hastalığın doğal seyriyle veya tedavi ile bir süre sonra düzelir. Ancak 15 günden fazla süren ses kısıklığında mutlaka bir KBB uzmanının değerlendirmesine ihtiyaç vardır” uyarısında bulundu.

Nefes Almakta Güçlük Çekiliyorsa Doktora Başvurulmalı
Ses kısıklığı ile birlikte nefes almada güçlük ortaya çıkmışsa mutlaka uzmana başvurulması gerektiğini belirten Prof. Dr. Murat Topak, “Bu durum, ses tellerini etkileyen hastalığın solunum yollarının en dar bölgelerinden biri olan ses telleri arasından solunum havasının geçmesine engel olmaya başladığının belirtisidir, acil olarak bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir” diye konuştu.

Kahve ve Çay Ses Tellerini Kurutuyor

Prof. Dr. Murat Topak, sağlıklı bir ses için sigaradan uzak durulması gerektiğini belirterek tavsiyelerini şöyle sıraladı:
“Sigara sesin en büyük düşmanıdır. Gırtlak ve akciğer kanserinin en önemli nedenidir. Sigaranın kesinlikle bırakılması, bulunulan ortamda sigara dumanına maruz kalınmaması gerekir. Kafein (kahve, çay, çikolata) ve alkol, ses tellerini kurutarak ses teli hasarını artırır. Kafein ve alkol kararında tüketilmelidir. Bunların olumsuz etkisini dengelemek için sıvı alımının arttırılması iyi olur.

En Az 8 Bardak Su içilmeli

Ses tellerinin üzerini örten tabakanın nemlendirilmesi şarttır. Bunun için günde en az6-8 bardak su içilmelidir. Ortamdaki havanın nem oranı da önemlidir.

Hekime Danışmadan İlaç Kullanmayın

İlaçlar hekime danışarak kullanılmalıdır. Örneğin soğuk algınlığı için gelişi güzel kullanılan ilaçların içinde bulunan antihistaminikler mukussalgısını azaltarak solunum yollarının iç yüzünü kaplayan tabakanın kurumasına neden olur. Eğer kurutucu özelliği olan ilaçlar kullanmanız gerekiyorsa, bunu dengelemek için ilaç kullanımı süresince sıvı alımınızı artırın. Ayrıca ev ve çalışma ortamında nem miktarının yeterli düzeyde olmasını sağlayın.

Reflü Sesi Etkiliyor

Laringofarengealreflü, ses telleri mukozasının yapısını değiştirmesi yanında boğazda sürekli olarak oluşturduğu dolgunluk ve takılma hissi ile sesi etkiler. Laringofaringeal reflüyü önlemek için:
-Asitli ve baharatlı gıdalardan sakının. Özellikle gazlı, asitli ve boyalı içeceklerden sakının.
-Çikolata, yağlı süt ve süt ürünleri; mide asidini artırmanın yanı sıra mukusu da koyulaştırarak ses tellerinin ıslaklığını azaltırlar.

-Yatmadan önce midenizin 2-3 saat süre ile boş olmasına dikkat edin; zira yatar pozisyonda mide asit içeriğinin geriye kaçışı daha kolaylaşır, ayrıca uykuda mide boşalması da gecikmektedir.

-Yastıkla yatın ya da yatak altına yükselti koyarak başınızın yatay düzlemle 30 derece açı yapar konumda olmasını sağlayın.

-Bazı ilaçlar mide asidinin artmasına, mide ile yemek borusu arasındaki koruyucu bariyerlerin ortadan kalkmasına ya da mide boşalmasının gecikmesine yol açarak laringofaringealreflüyü artırırlar; hekiminize danışmadan doğal olarak elde edilenler de dahil hiçbir ilacı kullanmayın.

Stres kas gerginliği yarattığı için sesin zorlu kullanımına ve böylelikle ses tellerinde hasara neden olabilir. Stresli durumda sesinizi profesyonel amaçlı olarak kullanmaktan sakının.”

Yüksek Sesle Konuşmayın

Prof. Dr. Murat Topak, ses sağlığına ilişkin önerilerini de şöyle sıraladı:

“1- Yüksek sesle konuşmaktan, bağırma ve çığlık atmaktan sakının.

2- Sık boğaz temizleme ve öksürükten sakının; bu hareketler genellikle kötü ses alışkanlığı ve/veya ses tellerinde kuruma belirtisidir ve gırtlak dokularınıza zarar verir. Boğazınızı temizlemek ihtiyacı hissettiğinizde yutkunun veya biraz su için.

3- Yeterli hava almadan konuşmamaya çalışın; bunun için konuşma temponuzun hızlı olmamasına dikkat edin ve daha sık nefes alın. Burun yoluyla derin ve karından nefes alın.

4- Sesinizin bozuk veya yorgun olduğu durumlarda aşırı konuşma ve şarkı söylemekten kaçının. Konuşmayı azaltmak veya bir süre konuşmamak genellikle yorgun bir sesin yenilenmesini sağlayacaktır. “