Trafik Kazalarında Göz ve Görme Sağlığının Önemi!

Araç ve sürücü bir bütündür. Yollarımız üzerinde iyi görmeyen ve potansiyel olarak çok sayıda şoför bulunmasına rağmen, trafik kazalarında zayıf-yetersiz görmenin rolü üzerinde çok az araştırma yapılmamaktadır.

Yetersiz görme yeteneği her yıl Avrupa da meydana gelen (1,3 Milyon) yol kazalarının sıkça görülen nedenidir. Kazalara sebep olan en önemli faktör yetersiz görme olduğu belirlenmiştir. Sadece (2007) yılında Avrupa’da karayolu trafik kazalarında (43.000) kişi ölmüştür.

İSTAT (İtalya Devleti Trafik Kazaları Araştırma Enstitüsü)nün 2008 yılı verilerine göre Kazaların %59 unun doğrudan ve asıl sebebi, görme algılaması yetersizliğinden kaynaklanmaktadır.

Türkiye’de 5000 vatandaşımız, her yıl kaza yerinde, 6000 insanımız ise, bu kazalar nedeniyle, 30 gün içinde hastanelerde dramatik şekilde hayatını kaybetmekte ya da sakat kalmaktadır.

Trafik kazalarına çok sayıda değişik faktör (hız, hatalı sollama, emniyet kemeri, alkollü araç kullanma vs.)etki yapmaktadır.

Zayıf-yetersiz görmesi olan ve gerekli emniyeti almayan sürücülerin çoğalması ile kaza miktarı artmakta ve bu faktörler ile kazalar arasında bir bağlantının olduğu açık şekilde görülmektedir.

Kazaların ekonomik maliyetleri de yüksektir. Örneğin (ISTAT) tarafından yapılan araştırmada, İtalya’daki yol kazalarının (2007) yılı fiyatları ile İtalya milli gelir miktarının (GDP) (3) %2 sine eşdeğer olduğu tahmin edilmiştir.

Ülkemizde resmi verilere göre, her yıl meydana gelen kazalarda ekonomik mal kaybı 20 milyar TL (katrilyon) dir.

Yaşın ilerlemesi ile birlikte genelde 40 yaşından itibaren görme performansı azalır. Göz lensi esnekliğini uyum kabiliyetini kaybeder. Görme performansı gittikçe düşer ve zorlaşır.

İnsanlar görmenin kendi gördükleri kadar olduğunu zannederler ve bu konuyu fazla önemsemezler. Görmenin bozulması tabii bir süreç olup, insan vücudunun yaşlanması ile bu bozulma oranı işbirliği içindedir. Vücudun birçok kısmı ve daha fazla göz hızla bozularak görme performansı azalmaktadır. Refraksiyon kusuru olan sürücüler için, özellikle karanlıkta, kötü hava koşullarında, alaca karanlıkta, gece araç sürücülüğünde önemli risk taşır. Hız, araç sollama, diğer araç hızları konusunda yanlış karar verebilirler.

Sürücüler araç kullanırken göz sayısız sinyal ve bilgi uyarıları alır. Tüm duyumların %90 nı görsel algılardır.

İlk defa sürücü ehliyeti alan orta yaş gruplardaki genç bir insan, deneyimli olan bir sürücüden daha sağlıklı görme keskinliğine sahiptir. Yaşla birlikte talihsiz şekilde görme keskinliği tedricen(azar azar) kötüleşmeye başlayan birçok sürücü, görme kusurunun düzeltilmesi  yapılmadan kara yollarında vasıta sürücülüğü yapmaktadır. Bu sürücülerin belli takvimlerde rutin görme kontrollerine tabi olması, ÜLKEMİZDE YOL EMNİYETİ’Nİ geliştirecek can ve mal kayıplarını en aza indirecektir. Gözün görme yeteneğinin azalması, yaşlanma ile ilgili doğal bir süreçtir. Az bir masrafla her zaman restore edilebilir.
***

KATARAKT NEDENİYLE YETERSİZ GÖRME KESKİNLİĞİ KÖTÜ ARABA KULLANIMINA SEBEP OLMAKTADIR.
 
Ülkemizde nüfus artışı yavaşlamakta, yaşlı nüfus artmaktadır. Yaşlı nüfus arttıkça, katarakt belirgin ve büyüyen bir problem olmaktadır. 52-64 yaş grubunda katarakt riski yüksektir.
 
Katarakt problemi yaşayan sürücüler, yol üzerindeki potansiyel tehlikeli durumları daha az fark edebilmektedirler.
 
Birçok insan kataraktlı olarak yaşamakta ve birçoğu kendi görmeleri standartlara uygun olmasa da araç sürmeye devam etmektedirler.
 
Gözde katarakt bulunması (Görme Keskinliği)nin azalmasına sebep olur. Yapılan araştırmalarda hafif ve orta derecede gelişmiş kataraktlılarda, sürücünün tehlikeyi sezme yeteneğinde belirgin bir bozulma ve azalma yaptığını, devam eden süreler içinde birçok kişinin kendi gözünde gelişmekte olan katarağın farkında olmadığı anlaşılmıştır. Parlak ışığa hassasiyet, azalan kontrast hassasiyeti görme performansını bozar, sürücülerin tehlikeyi algılama, farkında olmaz yetenekleri olumsuz etki ederek kaza riskini artırmaktadır.
 
Zayıf yetersiz görüşlü sürücüler tarafından yapılan trafik kazası tehlikesini en aza indirmek için düzenli göz muayenelerini kontrollerini yaptırmaları yol güvenliğini emniyetini attırır.

Çerçeve hakediş süresinin 2 seneye indirilmesi bir anlamda koruyucu sağlık hizmetidir. Körlüğe neden olan hastalıkların erken teşhisine imkân verir. Erken tanı, glokom,diyabetik retinopati ve AMD ana hastalık alanları için önemlidir. Erken teşhis başarılı tedavi şansını artırır ve hastaların sağlığında iyileşme sağlar. Kamu sağlık harcamalarında tasarruf sağlar.
 
Göz  ağrı hissi duymadan kör olur. Glakom, retina dekoltmanı gibi hastalıkların teşhis ve tedavisi gecikirse, kurumun bu hastalar için ödeyeceği tedavi masrafları gözlük harcamalarının misli ile fazlası olacaktır.

En önemlisi ülkemizde 15 milyon vatandaşımızın daha gözlük kullanmasının sağlanması 26 milyar dolar iş gücü verimliliği artışı, katma değer sağlayacaktır.
 
Daha iyi bir göz ve görme sağlığı hizmeti, körlüğe neden olan hastalıkların erken teşhisi, daha az körlük, daha fazla üretim, iş verimliğinde artış, daha az trafik kazası, daha az can ve mal kaybı, daha başarılı bir eğitim, daha az kamu gideri, çağdaş bir toplum demektir. Gözlük çağdaş ve modern bir toplum inşa etmenin anahtarıdır.
 
Çerçeve hakediş süresinin 3 seneden iki seneye indirilmesi ve 0,5 diyoptri değişik olması halinde cam yenilenir hükmünün, eskiden olduğu gibi “cam numarası değiştiğinde yenilenir” şeklinde yeniden düzenlenmesi vatandaşlarımızın mağduriyetini giderecektir.

Gözlük camları 0,25 diyoptri aralıklarla üretilir. Görme kalitesini ve keskinliğini bu kadar küçük değerler değiştirebilir. Kanımızca SGK’nın bu uygulamayı başlatmasındaki amacı tasarruftur. Göz ve Görme sağlığı üzerinden tasarruf yapılamaz.

Başarılı bir sağlık hizmeti zamanında sunulan sağlık hizmeti demektir .Kamu sağlığının korunması sosyal Devlet olmanın gereğidir.
 
Taylan KÜÇÜKER
Ege Gözlükçüler ve Optisyenler Dernekleri Federasyonu
Eğitim komisyonu Başkanı