Kimlere Katarakt Ameliyatı Yapılamaz?

Görme kaybı hastanın yaşam kalitesinde sorun yaratıyorsa ameliyat şart. Günümüzde katarakt ameliyatları, kişiden kişiye değişmekle birlikte ortalama 15 dakika sürüyor.

Katarakt nedir?
Katarakt gözün renkli bölümünün hemen arkasında, görüntüleri uyum yaparak sarı noktaya düşüren saydam organik merceğin çeşitli nedenlerle bulanıklaşmasıdır.

Belirtileri nelerdir?
Uzak veya yakın görmemiz veya her ikisi birlikte bozulur. Gözümüzün önünde hafif bir tül perdeden, ancak ışık görebilecek seviyeye kadar değişen görme kaybı olur.

Bir yaşlılık hastalığı mı?
Genellikle yaşla birlikte gelişir. Ancak göz yaralanmalarından sonra, genel metabolizma hastalıkları ile birlikte hatta doğumsal olarak katarakt görülebilir.

Katarakt birdenbire mi olur?
Ani gelişen katarakt nadiren de olsa olabilir. Çoğunlukla yavaş bir gelişim seyri izler.

Tamamen görme kaybı olabiliyor mu?
Işık hissine kadar düşebilen görme kaybı olabilir. Bazı katarakt türlerinde ani yüksek göz içi basıncı tetiklenebilir ve zamanlı müdahalede gecikilirse ışık hissi dahi kaybedilebilir.

Katarakt dışarıdan fark edilebilir mi?
Aşırı olgun kataraktlar gözbebeğinin ortasında gri-beyazlık olarak görülebilir.

Kataraktı artıran etkenler var mı?
Aşırı ultraviole ışığı, bazı bitkisel ilaçlar kataraktın gelişimini tetikleyebilir, katarakt gelişmişse kesafetin artışını hızlandırabilir.

Katarakt genetik mi?
Bazı katarakt türleri genetiktir. Daha nadir görülürler.

Göze darbe gelmesi katarakta neden olabilir mi?
Her zaman olmamakla birlikte, göze alınan künt darbeler katarakt gelişimine neden olabilir. Gözün delinmesi söz konusu olduğunda katarakt olma olasılığı daha yüksektir.

Katarakt tek gözde mi olur?
Yaşla birlikte gelişen kataraktlar genellikle her iki gözde eş zamanlı veya arka arkaya görülür. Doğumsal kataraktlarda tek veya iki gözde birlikte olabilir.

Nasıl teşhis edilir?
Kataraktı olan hasta görmesinin azalarak değiştiğini hisseder. Göz hekimi ise ileri teknoloji muayene aletleri kullanarak katarakt gelişimini kolayca tespit edebilir.

Her hastanın mutlaka ameliyat olması gerekli mi?
Görme kaybı hastanın yaşam beklentilerini zaafa uğratıyorsa ameliyat gerekliliği doğar. Bunun dışında gelişen katarakt göz içi yapılara zarar verecek bir özellik kazanmışsa veya ağ tabakanın izlenmesini gerektiren bir hastalık varsa katarakt ameliyatı kaçınılmazdır.

Kataraktta tek tedavi seçeneği ameliyat mı?
Kataraktın tedavisi ancak ameliyatla yapılabilir. Kataraktın gelişimini önleyecek bilinen bir ilaç yoktur.

Doğumsal nedenlerle katarakt ortaya çıkabilir mi?
Annenin doğum sırasında geçirdiği enfeksiyonlar ve genetik faktörler, annenin sigara içiyor olması veya sigara içilen ortamda bulunması doğumsal katarakt riskini artırır.

Bebeği olan aileler için uyarıcı belirtiler neler?
Göz bebeğinin ortası normal koşullarda parlak siyahtır. Bu alana ışık düştüğünde kırmızı bir refle alınır. Bu alanda grimtırak beyaz bir refle varsa acil olarak göz hekimine başvurulmalıdır.

Doğuştan kataraktın tedavisi farklı mı?
Doğuştan kataraktlar erişkinlerinkinden farklı ameliyat protokolleri ile ameliyat edilir.

Kataraktın tedavisi nasıl yapılıyor?
Kataraktın tedavisi cerrahidir. Yüksek teknoloji aletlerle gözün ihtiyacı olan mercek ölçümleri, kornea haritaları, ağ tabakanın tomografisi yapılarak ameliyat planlaması yapılır. Lazer teknolojisi kullanılarak veya kullanmadan fakoemülsifikasyon adı verilen yöntemle kesifleşmiş kataraktlı merceğin zarı yerinde bırakılarak kataraktlı kısım ultrasonik enerji ile eritilir ve emilir. Yerinde bırakılan merceğin içine yapay bir mercek konarak görüntülerin gözde odaklanması sağlanır.

Göze dikiş atılıyor mu?
Kesiler çok küçük olduğundan genellikle dikiş ihtiyacı olmaz. Bazen kesinin yapıldığı yerdeki doku özellikleri bir-iki dikiş koymayı, cerrahi güvenlik açısından gerektirebilir.

Ameliyatta hangi anestezi yöntemini kullanıyorsunuz?
Damla ile göz uyuşturulur, hasta konforunu artırmak için damardan da teskin edici ilaçlar verilebilir.

Ameliyat ne kadar sürüyor?
Cerrahın göze giriş ve çıkışı ortalama 10-15 dakika arasındadır. Ancak bunu genellemek yanlış olur. Her gözün anatomisi, katarakt sertliği, eşlik eden diğer sistemik sorunlar ve en önemlisi hastanın cerrahi sürece uyumu aynı değildir. Bunlar ameliyat yapma süresini uzatabilen etmenlerdir.

Ameliyattan sonra hastayı nasıl bir süreç bekliyor?
Bu sorunun cevabı sizi ameliyat eden hekimin yorumuna göre değişir.
Biz Ankara Liv Hastanesinde, ameliyatın hemen bitiminde hastanın gözünü kapatmıyoruz, koruyucu bir gözlük takarak evine gönderiyoruz. Evde gece plastik bir koruyucuyu takarak uyumasını öneriyoruz. Ameliyatın ertesi günü ve 3. veya 4. Günü kontrol muayenesi yapıyoruz. İkinci kontrolde ihtiyaca göre geçici gözlük veriyoruz. 2.ay kontrolünde kalıcı değerlendirme yapıyoruz.
İşine 2.günden itibaren dönebileceğinizi söylüyoruz.

Ameliyattan sonra yasaklar var mı?
Göze bası olabilecek tüm hareketlerden kaçınılmalıdır. Gözle doğrudan el teması enfeksiyon kaynağı olablir. Namaz ima ile kılınmalıdır.

Hasta ilaç kullanmak zorunda mı?
Ameliyattan bir gün önce başlayan tedavinin ameliyattan sonra 3 hafta sürdürülmesini tavsiye ediyoruz. Damla damlatanın el hijyenine dikkat etmesi çok önemlidir.

Ameliyattan sonra görme ne kadar düzeliyor?
Olağan koşullarda ertesi gün günlük yaşama yetecek görme oluşur. 6. Haftada beynin yeni optik sisteme adaptasyonu ile görme en iyi seviyesini yakalar.

Hasta gözlük kullanmak zorunda mı?
Hasta için yapılan ameliyat planına göre hastanın gözlük gereksinimi olabilir veya olmayabilir. Planı hastanın gözünün özelliklerine ve kişisel beklentilerine göre yapıyoruz.

Ameliyat lazerle yapılabiliyor mu?
Katarakt ameliyatlarında lazer kesi için, göz merceğinin ön zarını açmak için, ve kataraktlı kısmı bölmek veya yumuşatmak için kullanılır. Bu işlemler lazerle yapılınca göze fakoemulsifikasyon sırasında uygulanan enerji azaltılmış olur. Az enerji kullanımı cerrahi emniyeti artırır.

İki göze aynı anda ameliyat yapabilir mi?
Her iki gözü aynı anda yapan hekimler var.
Biz kliniğimizde büyük riskler taşıdığına inandığımız için aynı anda iki göze cerrahi yapmıyoruz. İki gözünde doğuştan kataraktı olan bebekler bu konuda istisnadır.

Kimlere katarakt ameliyatı yapılamaz?
Katarakt ameliyatı uygun koşullar sağlanarak herkese yapılabilir.

Kataraktın tekrar oluşması mümkün mü?
Katarakt bir kez alındıktan sonra tekrar oluşmaz. Katarakt ameliyatlarından sonra yerinde bırakılan göz merceğimizin zarı, ameliyat sonrası kapsül içinde kalan tek tük hücrelerin çoğalarak görme aksına göçmesi ile veya bağ dokusu oluşturması ile bulanıklaşabilir. Biz buna “sekonder katarakt” diyoruz. Bu tüm ameliyatların %40’inda görülebilir. Basit bir lazer tedavisi ile poliklinik ortamında kolayca giderilir.